Dieper nadenken...

Het onderzoeken van je geest is de weg naar geluk.

Door: Lama Thubten Yeshe

De ene dag lijkt de wereld prachtig, de volgende dag afschuwelijk. Hoe komen we daarbij? Wetenschappelijk gezien kan de wereld niet zo radicaal veranderen. Die schijn wordt gewekt door de geest. Dit is geen religieus dogma - ik heb het niet over geloof; ik heb het over de manier waarop we ons dagelijks leven leiden en die die op- en neergaande beweging veroorzaakt. Niet de anderen, niet onze omgeving verandert zo radicaal - dat doet onze geest. Wat iemand ziet, is slechts de projectie van zijn eigen geest op de zintuiglijke wereld. Als je je eigen psyche niet kent, kun je negeren wat er in je geest omgaat, totdat hij instort en je je verstand verliest. Mensen worden gek door gebrek aan innerlijke wijsheid. Ze hebben zelf geen verklaring voor hoe ze zijn; ze kunnen niet met zichzelf praten. Daarom zijn ze voortdurend bezig met alles buiten henzelf, terwijl van binnen hun geest dieper en dieper inzakt, totdat hij ten slotte te gronde gaat. Onderzoek je eigen mentaliteit. Wees je eigen therapeut. De geest is zeer machtig en heeft dus behoefte aan strakke leiding. Een krachtig straalvliegtuig heeft een goede piloot nodig. De piloot van je geest zal de wijsheid moeten zijn die hem doorgrondt. Dan ben je in staat al je mentale energie in te zetten ten behoeve van je leven in plaats van die de vrije loop te laten als een dolle olifant.

Je bent intelligent; je weet dat materiële dingen alleen je niet kunnen bevredigen, maar om je eigen geest te onderzoeken, is het niet nodig een soort emotionele pelgrimsreis te ondernemen. Sommige mensen denken dat een dergelijke zelfanalyse iets spiritueels, iets religieus is. Je hoeft jezelf geen volgeling van deze of gene religie of gezindte te noemen. Je kunt zeggen: 'Ik wijs alles wat oosters is af' - prima. Maar kun je ook jezelf afwijzen? Je kunt je eigen geest niet afwijzen. Dus ga wijs met jezelf om en probeer de ware bron van bevrediging te vinden. Als je gelukkig wilt zijn, moet je bij jezelf nagaan hoe je je leven leidt. Je geest is je geloof. Je eigen geest onderzoeken doe je niet door rationalisatie of dwang. Ontspan je. Schrik niet als zich problemen voordoen, maar besef dat ze er zijn en waar ze vandaan komen, waar hun wortels liggen. Maak het probleem helder voor jezelf: 'Hier heb ik een bepaald probleem. Hoe heeft het tot een probleem kunnen worden?' Als je dat grondig nagaat, zal het probleem vanzelf verdwijnen. Simpel, vind je niet? Als kind was je verzot op ijs, chocola en taart, je smachtte ernaar en je dacht: 'Als ik later groot ben, zal ik zoveel ijs, chocola en taart hebben als ik maar wil. Dan zal ik gelukkig zijn.' Nu heb je alle ijs, chocola en taart die je maar hebben wilt, maar je vindt er niets aan. En omdat je niet gelukkig bent, besluit je om een kat te nemen, een huis, een televisie, een man of vrouw - dan zul je gelukkig zijn. Nu heb je alles, maar je auto vormt een probleem; je huis vormt een probleem, je man of vrouw is een probleem, je kinderen zijn een probleem. Je beseft dat het allemaal geen voldoening schenkt. Naar mijn opvatting ben je verdwaald geraakt - je weet de weg in de stad, de weg naar huis, je weet waar de chocola te koop is, maar toch ben je verdwaald - je reisdoel blijft onvindbaar. Ga eens eerlijk na - klopt dat of niet?

Wat is dan die voldoening die je zoekt? Wel, je hoeft alleen maar te weten wat je bent, hoe je in het leven staat. Je hoeft niets te geloven, je hoeft alleen je eigen geest te verstaan - te begrijpen hoe hij werkt, hoe gehechtheid en verlangen ontstaan, hoe onwetendheid ontstaat en waar gevoelens vandaan komen. Het is voldoende die dingen te doorgronden. Alleen dat al kan geluk en gemoedsrust schenken. En daarmee kan je hele leven veranderen - alles wordt op zijn kop gezet. Wat je ooit hebt beschouwd als afschuwelijk, kan iets heerlijks worden. Kijk eens dieper naar de zin van het leven. Waarom ben je hier? Om aardig gevonden te worden? Om beroemd te worden? Om bezit te vergaren? Om aantrekkelijk te zijn voor anderen? Onderzoek jezelf grondig en je zult tot het besef komen dat je, door een heel leven lang het geluk te zoeken in ijs en chocola, volledig tenietdoet wat het betekent om als mens geboren te zijn. Vogels en honden hebben ook zulke doelen in het leven. Zou ons doel in het leven niet hoger moeten zijn dan dat van een hond of kip? Als je je eigen geest terdege onderzoekt, zul je niet langer anderen de schuld van je problemen geven. Je komt tot het besef dat je verwrongen handelen voortkomt uit je eigen ontaarde, verdwaalde geest. Als je geheel geconcentreerd bent op materiële dingen buiten jezelf, zul je die dingen en andere mensen de schuld geven van je problemen. Door dat verwrongen beeld te projecteren op de buitenwereld, maak je jezelf ongelukkig. Naarmate je gaat beseffen hoe verwrongen je wereldbeeld is, leer je ook je eigen geest te doorgronden en eens en vooral een eind te maken aan je problemen.

Is dit alles nieuws voor je? Welnee. Telkens wanneer je aan iets begint, denk je erover na en neemt dan een besluit. Dat doe je ook nu al. Ik vertel je niets nieuws. Het verschil is alleen, dat je het niet grondig genoeg doet. Je moet dieper nadenken. Dat betekent niet dat je in een hoekje moet gaan zitten navelstaren - je kunt je geest doorlopend onderzoeken, ook wanneer je met anderen praat of samenwerkt.