van mindfulness tot heartfulness
In aanleg beschikt ieder mens over compassie of mededogen. Maar niet altijd heeft dit vermogen voldoende de kans gekregen om tot ontwikkeling te komen. Gelukkig kan daar door oefening iets aan gedaan worden. Compassievol leven is een oefenboek. Het eerste, algemene deel geeft een theoretische uitleg. Het tweede, uitgebreidere deel bevat een trainingsprogramma in acht stappen. Het programma is gebaseerd op een wetenschappelijk onderbouwde visie op het belang van compassie en is geinspireerd op het werk van onder anderen Paul Gilbert, Christopher Germer en Kristin Neff. Met behulp van de compassietraining verrijk en verdiep je je leven met meer mildheid en aandacht, naar jezelf en naar anderen toe.
vrijdag 22 februari 2013
maandag 18 februari 2013
PRI, de kunst van bewust leven
PRI (Past Reality Integration therapie) leert mensen zichzelf te bevrijden uit de greep van destructieve gevoelens en gedragingen zoals angst, somberheid, stress, boosheid en verslavingen. PRI beschouwt ze als afweren die dienen als bescherming tegen pijn uit het verleden. Door PRI worden we ons bewust van hoe en wanneer we in deze afweren verstrikt raken, en leren we hoe ze te ontmantelen. Dan zullen we steeds evenwichtiger en liefdevoller in het leven staan. Dat maakt, ook voor de kinderen om ons heen, een wereld van verschil.
Past Reality Integration therapie gaat ervan uit dat wij als volwassene, de wereld vaak zien door de bril van de afweermechanismen heen die we als kind hebben moeten ontwikkelen. Deze afweermechanismen zorgen ervoor dat we de pijn die ons als kind is aangedaan niet te hoeven voelen. Het zijn echter deze afweermechanismen die ons als volwassene het meest doen lijden omdat ze onze waarneming van het heden zo sterk vertekenen. Angst, somberheid, boosheid, overspannenheid en gebrek aan werkelijk contact, zijn én veroorzaken in het heden onze problemen.
PRI stelt zich ten doel ons te helpen toe te werken naar het bewust worden van de destructieve werking van deze afweermechanismen, naar het stoppen van de afweer en vervolgens naar het afbreken of ontmantelen ervan. Achter onze afweren schuilt de oude pijn die wij als kind hebben moeten verdringen omdat het toelaten ervan op dat moment zó pijnlijk zou zijn geweest dat we het niet zouden hebben kunnen verdragen. De situatie van het kind dat we waren was namelijk totaal anders dan die van de volwassene die we nu zijn: we waren klein, afhankelijk en overgeleverd aan anderen voor de zorg, liefde, warmte en begrip die we nodig hadden.
Daarin hadden we geen keuze: als onze ouders ons niet gaven wat we nodig hadden konden we niet weg en konden we geen andere ouders zoeken. Bovendien hebben jonge kinderen geen tijdsbesef. Dat betekent dat een situatie zoals gebrek aan liefde, onvoldoende aangeraakt worden of getroost worden als wij verdriet hadden, eindeloos leek te duren zonder dat er voor het kind dat we waren uitzicht was op verandering.
Door de afweer te ontmantelen en de oude pijn toe te laten kunnen we die pijn gaan voelen en zien voor wat hij is: oud, niet meer behorend bij nu, maar zeer pijnlijk en levensbedreigend geweest voor het kind dat we waren. We realiseren ons dan ten diepste dat het nu niet meer nodig is om ons via allerlei even pijnlijke afweermechanismen te beschermen tegen deze gevoelens. Het is voorbij. We zijn volwassen en niet meer afhankelijk van 1 of 2 personen die onze fysieke en emotionele basisbehoeften moeten vervullen. Als volwassene kunnen we dat nu zelf. We hebben altijd een keuze en we hebben tijdsbesef. Allemaal dingen die het kind dat we waren niet had en waardoor het in veel gevallen aan ondraaglijk lijden zou hebben blootgestaan, als het geen afweermechanismen zou hebben ontwikkeld.
Het doel van de PRI therapie is niet om oude pijn te voelen in de (valse) hoop die zo weg te werken. Het doel van een PRI therapie is om steeds meer ’afweervrij’ in het leven te kunnen staan. Ook als er nog afweer geactiveerd wordt, zullen we deze steeds sneller zelf herkennen en kunnen ontmantelen zodat we de destructieve werking ervan op ons dagelijkse leven opheffen. Dan kunnen we het heden ervaren voor wat het werkelijk is: meestal verrassend onbelast.
Zie ook: http://www.pastrealityintegration.com/
Past Reality Integration therapie gaat ervan uit dat wij als volwassene, de wereld vaak zien door de bril van de afweermechanismen heen die we als kind hebben moeten ontwikkelen. Deze afweermechanismen zorgen ervoor dat we de pijn die ons als kind is aangedaan niet te hoeven voelen. Het zijn echter deze afweermechanismen die ons als volwassene het meest doen lijden omdat ze onze waarneming van het heden zo sterk vertekenen. Angst, somberheid, boosheid, overspannenheid en gebrek aan werkelijk contact, zijn én veroorzaken in het heden onze problemen.
PRI stelt zich ten doel ons te helpen toe te werken naar het bewust worden van de destructieve werking van deze afweermechanismen, naar het stoppen van de afweer en vervolgens naar het afbreken of ontmantelen ervan. Achter onze afweren schuilt de oude pijn die wij als kind hebben moeten verdringen omdat het toelaten ervan op dat moment zó pijnlijk zou zijn geweest dat we het niet zouden hebben kunnen verdragen. De situatie van het kind dat we waren was namelijk totaal anders dan die van de volwassene die we nu zijn: we waren klein, afhankelijk en overgeleverd aan anderen voor de zorg, liefde, warmte en begrip die we nodig hadden.
Daarin hadden we geen keuze: als onze ouders ons niet gaven wat we nodig hadden konden we niet weg en konden we geen andere ouders zoeken. Bovendien hebben jonge kinderen geen tijdsbesef. Dat betekent dat een situatie zoals gebrek aan liefde, onvoldoende aangeraakt worden of getroost worden als wij verdriet hadden, eindeloos leek te duren zonder dat er voor het kind dat we waren uitzicht was op verandering.
Door de afweer te ontmantelen en de oude pijn toe te laten kunnen we die pijn gaan voelen en zien voor wat hij is: oud, niet meer behorend bij nu, maar zeer pijnlijk en levensbedreigend geweest voor het kind dat we waren. We realiseren ons dan ten diepste dat het nu niet meer nodig is om ons via allerlei even pijnlijke afweermechanismen te beschermen tegen deze gevoelens. Het is voorbij. We zijn volwassen en niet meer afhankelijk van 1 of 2 personen die onze fysieke en emotionele basisbehoeften moeten vervullen. Als volwassene kunnen we dat nu zelf. We hebben altijd een keuze en we hebben tijdsbesef. Allemaal dingen die het kind dat we waren niet had en waardoor het in veel gevallen aan ondraaglijk lijden zou hebben blootgestaan, als het geen afweermechanismen zou hebben ontwikkeld.
Het doel van de PRI therapie is niet om oude pijn te voelen in de (valse) hoop die zo weg te werken. Het doel van een PRI therapie is om steeds meer ’afweervrij’ in het leven te kunnen staan. Ook als er nog afweer geactiveerd wordt, zullen we deze steeds sneller zelf herkennen en kunnen ontmantelen zodat we de destructieve werking ervan op ons dagelijkse leven opheffen. Dan kunnen we het heden ervaren voor wat het werkelijk is: meestal verrassend onbelast.
Zie ook: http://www.pastrealityintegration.com/
zondag 17 februari 2013
Zen en gezondheid
Het verhaal van de bootmonnik
Dechen was een leerling van Yaoshan. Na de dood van zijn leraar ging hij zijn weg. Maar anders dan zijn medeleerling Daowu stichtte hij geen eigen klooster. 'Ik ben ongedisciplineerd van aard. Ik ben liever in de natuur, waar ik mijn eigen gang kan gaan. Maar als je een geschikte student tegenkomt, stuur hem dan naar mij en ik zal hem alles leren wat ik geleerd heb', zei hij aan Daowu. In een afgelegen gebied leefde hij als veerman. Men noemde hem de 'bootmonnik' maar niemand wist goed wie hij was.
Op een dag woonde Daowu een lezing bij van Jiashan. In de discussie die volgde antwoordde Jiashan zo theoretisch dat Daowu, ondanks zichzelf, in lachen uitbarstte. Jiashan voelde dat er iets niet klopte en vroeg Daowu om instructie. Daowu stuurde hem naar Dechen.
Dechen zag gauw welke capaciteiten Jiashan had. 'Je vist met een lijn van duizend voet, maar je haak komt drie duim tekort. Waarom zeg je niets?' Op het moment dat Jiashan zijn mond opende sloeg Dechen hem met het roer in het water. Jiashan krabbelde terug in de boot. Dechen riep: 'Spreek, spreek!' Nog voor Jiashan een woord kon uitbrengen sloeg Dechen hem opnieuw. Op dat ogenblik bereikte Jiashan grote verlichting.
Het is één van die vele op het eerste zicht absurde Zen-verhalen. Ik laat u, zoals het dergelijke verhalen past, er even mee zitten. We komen er op terug,
Passie voor gezondheid
Vreemd die relatie tussen Zen en gezondheid. Nu is het zo dat wij in onze wereld bijna alles in verband brengen met gezondheid. Het is één van onze belangrijkste en meest gewaardeerde motieven. We sporten niet omdat het prettig is, maar omdat het gezond is. We kiezen ons voedsel niet omdat het lekker is, maar omdat het gezond is en zelfs vegetariër worden we niet uit mededogen met de dieren, maar uit gezondheidsoverwegingen. Ook Zen ontsnapt blijkbaar niet aan onze allesoverheersende gezondheidswoede.
Er zijn opvallende parallellen tussen de situatie van het boeddhisme in het Westen en de periode waarin het boeddhisme China bereikte. Ook de Chinezen waren geobsedeerd door gezondheid. Het grote streven van taoïsme was onsterfelijkheid. In opdracht van de Chinese keizers zochten taoïstische alchemisten naar een onsterfelijkheidselixir. Ettelijke proefpersonen zijn gestorven bij in vivo experimenten met allerlei giftige substanties. (Aan één van deze experimenten danken we overigens de uitvinding van het buskruit.)
Bij zijn aankomst in China werd het Boeddhisme snel geïnterpreteerd in het licht van het taoïsme. De taoïstische terminologie werd gebruikt om boeddhistische termen uit het Sanskriet te vertalen. In een poging om het Boeddhisme te siniseren werd er zelfs gespeculeerd dat de Boeddha en Laozi één en dezelfde persoon waren.
Thanissaro Bikkhu, een Westerse Theravada monnik, argumenteert dat het Westerse romanticisme in onze tijd voor het boeddhisme dezelfde functie heeft als destijds het taoïsme in China. Onze obsessie met gezondheid past in het romantische gezondheidsideaal van een zuiver en oorspronkelijk leven, verbonden met de natuur. Deze situatie is én een ingangspoort voor het boeddhisme én één van de grootste bronnen van misverstand.
Terug naar de bootmonnik
Keren we terug naar onze bootmonnik. Er is bitter weinig gezond aan. Dat Jiashan zijn val in het water te boven kwam weten we, want hij werd, naar aanleiding van dit incident een gewaardeerd Zenmeester. (Hij wordt gezien als degene die voor het eerst het drinken van thee in Zen introduceerde.) Ook het gedrag van Dechen kunnen we moeilijk als een toonbeeld van gezondheid bestempelen. Om te beginnen geeft hij zelf al aan dat hij contactgestoord is en een goedbedoelende en verwachtingsvolle leerling zomaar het water in meppen is op zijn minst bizar.
Hoe begrijpen we dit verhaal? Leef je in in Jiashan. Een leraar, die blijkbaar volk trekt en midden in een lezing wordt hij belachelijk gemaakt. In plaats van in de tegenaanval te gaan of het voorval te negeren stapt hij op de man die met hem lachte af en vraagt hem om instructie. Daowu gaat niet op zijn verzoek in maar stuurt hem naar een afgelegen gebied, naar een obscure heremiet. Jiashan geeft zijn positie op, laat hebben en houden achter en gaat op zoek naar Dechen.
Als hij hem eindelijk vindt, op het moment dat hij hoopt de instructie te krijgen waar hij zo wanhopig naar op zoek is ... mept Dechen hem het water in. Nog voor hij van zijn ontzetting bekomen is, krijgt hij een tweede mep.
Wat kan je doen in zo een situatie? Helemaal open en volledig uit je lood geslagen heb je maar twee mogelijkheden. Of terug alles sluiten: 'deze man is gek, ik ben voor niets gekomen', of alles loslaten en ontdekken wat je altijd al wist en je nooit gerealiseerd hebt, oog in oog met de realiteit zoals ze altijd al was, maar met een intimiteit die je niet voor mogelijk hield.
Is Zen gezond?
Zen heeft niets met gezondheid te maken. Zen gaat over die intimiteit met de werkelijkheid die tegelijk ontzettend en bevrijdend is. Zen gaat niet over gezondheid maar over een openheid op de realiteit die niet zonder consequenties is maar die ons vervolgens geen andere keus meer laat dan liefdevol en mededogend in de wereld te staan en te handelen. Zen gaat over een radicaal loslaten dat ons in onverkende wateren brengt misschien zelfs ten koste van onze gezondheid. Op één of andere manier zal je nooit meer dezelfde zijn.
Ons verlangen naar gezondheid kan ons misschien tot Zen brengen. De rust en ontspanning van de meditatie kan misschien heilzaam zijn en ons leren om beter met stress om te gaan. Dat is zelfs wetenschappelijk bewezen. Maar er komt een moment dat we beseffen dat ons verlangen naar gezondheid niet verder zal ingewilligd worden. Op dat moment hebben we de keuze tussen afhaken of met al onze angst de duisternis invaren en daarin, ondanks onze angst tot de bevrijdende ontdekking te komen dat het leven leefbaar is.
Waarschuwing: Zen kan uw gezondheid schaden
Jinqing vroeg een monnik: wat is dat geluid buiten. De monnik antwoordde: dat is het geluid van een slang die een pad opeet. Jinqing zei: wanneer je het lijden van wezens erkent, zijn er meer wezens die lijden.
Zen maakt je gevoeliger en kwetsbaarder. Je kan niet meer vrijblijvend naar de geluiden van de wereld luisteren. Je lijdt mee. Dat is de consequentie van een grotere openheid en intimiteit met de werkelijkheid. Of het te rijmen valt met de zoektocht naar gezondheid moet ieder voor zich uitmaken.
Zen kan uw gezondheid schaden. Of dat een reden is om er mee door te gaan of om er mee te stoppen laat ik aan uw eigen appreciatie over. Maar, zoals Trungpa Rinpoche zijn lezingen vaak begon: u kan nu nog weggaan.
Ten overvloede: Waarover gaat het?
Wat wil Zen met dit alles duidelijk maken? Waar gaat het toch over? Zen is een heel pure uitdrukking van de dharma, van de leer van de Boeddha. De dharma gaat over lijden. De eerste edele waarheid is de vaststelling van de aanwezigheid van lijden. Lijden, en daarmee dus ook geluk, is waar het allemaal om draait. Lijden vindt zijn oorzaak in de drie vergiften: hebzucht, haat en illusie. Dit is de tweede edele waarheid. Het is geen kwestie van moraliseren. Er is geen a priori goed en slecht, er is enkel lijden en opheffen van lijden. De drie vergiften worden zo genoemd omdat ze op een slinkse manier ons leven vergallen. De giftigste van de drie is wellicht illusie. Welke illusie? De illusie waarmee we ons kleine ik voor werkelijk nemen en er ons krampachtig in opsluiten. Hebzucht en haat zijn er de onvermijdelijke gevolgen van. Mijn geluk , mijn welzijn, mijn gezondheid, mijn behoefte, mijn spiritueel pad, mijn dieet... dat is wat ik wil hebben en wat daarbij in de weg komt moet worden opgeruimd. De illusie is dat ik gelukkig zal zijn als aan mijn behoefte voldaan is, desnoods ten koste van het geluk van anderen. Jinqing test de monnik bij het geluid van de slang die een pad eet als hij zegt: wanneer je het lijden van wezens erkent, zijn er meer wezens die lijden.
De derde edele waarheid is die van bevrijding. Bevrijding uit de beklemmende gevangenis van het kleine ego. Het besef dat al dat ‘mijn‘ illusoir is. Wat een opluchting. Jinqing daagt de monnik uit: ‘Wanneer je het lijden van wezens erkent, zijn er meer wezens die lijden’. Ineens besef je het tegendeel waar is. Mededogen volgt automatisch uit dit inzicht. Inzicht en mededogen verhouden zich als vuur en warmte.
Het pad dat tot bevrijding leidt is de vierde edele waarheid. Hier houdt de theorie op, hier heb je iets te doen. Zoals Jiashan heb je wat je hebt los te laten en op weg te gaan. Daowu zag snel hoe dicht Jiashan bij dit inzicht al stond. Hij mept zijn laatste verwachting van mijn inzicht, mijn onderricht, mijn verlichting ... uit zijn handen en Jiashan vat het.
De hedendaagse Amerikaanse leraar Genpo Roshi zegt: ‘Die oude Zen-meesters konden het zich permitteren om desnoods jaren lang te wacht tot de juiste leerling op hun pad kwam. In de voorbije eeuw is de race met hebzucht, haat en illusie zo urgent geworden omdat het overleven zelf van onze planeet op het spel staat.’
In de oudste teksten lezen we hoe de Boeddha na zijn ontwaken zich afvroeg: aan wie kan ik dit doorgeven, want deze tijd is alleen geïnteresseerd in onmiddellijke behoeftebevrediging, niemand zal dit kunnen vatten. (Het gaat hier wel degelijk over India 2500 jaar geleden.) Het is een god die de Boeddha uiteindelijk smeekt om zijn inzicht door te geven ‘want zij met weinig stof in hun ogen zullen het vatten’. Het idee dat niemand dit zal kunnen vatten is wellicht de laatste illusie.
Zen gaat niet over gezondheid. Wijsheid en mededogen, daar gaat het over. Wellicht is er uiteindelijk niemand die dit niet kan vatten.
Edel Maex
Bron: Leven in de Maalstroom Blog
Dechen was een leerling van Yaoshan. Na de dood van zijn leraar ging hij zijn weg. Maar anders dan zijn medeleerling Daowu stichtte hij geen eigen klooster. 'Ik ben ongedisciplineerd van aard. Ik ben liever in de natuur, waar ik mijn eigen gang kan gaan. Maar als je een geschikte student tegenkomt, stuur hem dan naar mij en ik zal hem alles leren wat ik geleerd heb', zei hij aan Daowu. In een afgelegen gebied leefde hij als veerman. Men noemde hem de 'bootmonnik' maar niemand wist goed wie hij was.
Op een dag woonde Daowu een lezing bij van Jiashan. In de discussie die volgde antwoordde Jiashan zo theoretisch dat Daowu, ondanks zichzelf, in lachen uitbarstte. Jiashan voelde dat er iets niet klopte en vroeg Daowu om instructie. Daowu stuurde hem naar Dechen.
Dechen zag gauw welke capaciteiten Jiashan had. 'Je vist met een lijn van duizend voet, maar je haak komt drie duim tekort. Waarom zeg je niets?' Op het moment dat Jiashan zijn mond opende sloeg Dechen hem met het roer in het water. Jiashan krabbelde terug in de boot. Dechen riep: 'Spreek, spreek!' Nog voor Jiashan een woord kon uitbrengen sloeg Dechen hem opnieuw. Op dat ogenblik bereikte Jiashan grote verlichting.
Het is één van die vele op het eerste zicht absurde Zen-verhalen. Ik laat u, zoals het dergelijke verhalen past, er even mee zitten. We komen er op terug,
Passie voor gezondheid
Vreemd die relatie tussen Zen en gezondheid. Nu is het zo dat wij in onze wereld bijna alles in verband brengen met gezondheid. Het is één van onze belangrijkste en meest gewaardeerde motieven. We sporten niet omdat het prettig is, maar omdat het gezond is. We kiezen ons voedsel niet omdat het lekker is, maar omdat het gezond is en zelfs vegetariër worden we niet uit mededogen met de dieren, maar uit gezondheidsoverwegingen. Ook Zen ontsnapt blijkbaar niet aan onze allesoverheersende gezondheidswoede.
Er zijn opvallende parallellen tussen de situatie van het boeddhisme in het Westen en de periode waarin het boeddhisme China bereikte. Ook de Chinezen waren geobsedeerd door gezondheid. Het grote streven van taoïsme was onsterfelijkheid. In opdracht van de Chinese keizers zochten taoïstische alchemisten naar een onsterfelijkheidselixir. Ettelijke proefpersonen zijn gestorven bij in vivo experimenten met allerlei giftige substanties. (Aan één van deze experimenten danken we overigens de uitvinding van het buskruit.)
Bij zijn aankomst in China werd het Boeddhisme snel geïnterpreteerd in het licht van het taoïsme. De taoïstische terminologie werd gebruikt om boeddhistische termen uit het Sanskriet te vertalen. In een poging om het Boeddhisme te siniseren werd er zelfs gespeculeerd dat de Boeddha en Laozi één en dezelfde persoon waren.
Thanissaro Bikkhu, een Westerse Theravada monnik, argumenteert dat het Westerse romanticisme in onze tijd voor het boeddhisme dezelfde functie heeft als destijds het taoïsme in China. Onze obsessie met gezondheid past in het romantische gezondheidsideaal van een zuiver en oorspronkelijk leven, verbonden met de natuur. Deze situatie is én een ingangspoort voor het boeddhisme én één van de grootste bronnen van misverstand.
Terug naar de bootmonnik
Keren we terug naar onze bootmonnik. Er is bitter weinig gezond aan. Dat Jiashan zijn val in het water te boven kwam weten we, want hij werd, naar aanleiding van dit incident een gewaardeerd Zenmeester. (Hij wordt gezien als degene die voor het eerst het drinken van thee in Zen introduceerde.) Ook het gedrag van Dechen kunnen we moeilijk als een toonbeeld van gezondheid bestempelen. Om te beginnen geeft hij zelf al aan dat hij contactgestoord is en een goedbedoelende en verwachtingsvolle leerling zomaar het water in meppen is op zijn minst bizar.
Hoe begrijpen we dit verhaal? Leef je in in Jiashan. Een leraar, die blijkbaar volk trekt en midden in een lezing wordt hij belachelijk gemaakt. In plaats van in de tegenaanval te gaan of het voorval te negeren stapt hij op de man die met hem lachte af en vraagt hem om instructie. Daowu gaat niet op zijn verzoek in maar stuurt hem naar een afgelegen gebied, naar een obscure heremiet. Jiashan geeft zijn positie op, laat hebben en houden achter en gaat op zoek naar Dechen.
Als hij hem eindelijk vindt, op het moment dat hij hoopt de instructie te krijgen waar hij zo wanhopig naar op zoek is ... mept Dechen hem het water in. Nog voor hij van zijn ontzetting bekomen is, krijgt hij een tweede mep.
Wat kan je doen in zo een situatie? Helemaal open en volledig uit je lood geslagen heb je maar twee mogelijkheden. Of terug alles sluiten: 'deze man is gek, ik ben voor niets gekomen', of alles loslaten en ontdekken wat je altijd al wist en je nooit gerealiseerd hebt, oog in oog met de realiteit zoals ze altijd al was, maar met een intimiteit die je niet voor mogelijk hield.
Is Zen gezond?
Zen heeft niets met gezondheid te maken. Zen gaat over die intimiteit met de werkelijkheid die tegelijk ontzettend en bevrijdend is. Zen gaat niet over gezondheid maar over een openheid op de realiteit die niet zonder consequenties is maar die ons vervolgens geen andere keus meer laat dan liefdevol en mededogend in de wereld te staan en te handelen. Zen gaat over een radicaal loslaten dat ons in onverkende wateren brengt misschien zelfs ten koste van onze gezondheid. Op één of andere manier zal je nooit meer dezelfde zijn.
Ons verlangen naar gezondheid kan ons misschien tot Zen brengen. De rust en ontspanning van de meditatie kan misschien heilzaam zijn en ons leren om beter met stress om te gaan. Dat is zelfs wetenschappelijk bewezen. Maar er komt een moment dat we beseffen dat ons verlangen naar gezondheid niet verder zal ingewilligd worden. Op dat moment hebben we de keuze tussen afhaken of met al onze angst de duisternis invaren en daarin, ondanks onze angst tot de bevrijdende ontdekking te komen dat het leven leefbaar is.
Waarschuwing: Zen kan uw gezondheid schaden
Jinqing vroeg een monnik: wat is dat geluid buiten. De monnik antwoordde: dat is het geluid van een slang die een pad opeet. Jinqing zei: wanneer je het lijden van wezens erkent, zijn er meer wezens die lijden.
Zen maakt je gevoeliger en kwetsbaarder. Je kan niet meer vrijblijvend naar de geluiden van de wereld luisteren. Je lijdt mee. Dat is de consequentie van een grotere openheid en intimiteit met de werkelijkheid. Of het te rijmen valt met de zoektocht naar gezondheid moet ieder voor zich uitmaken.
Zen kan uw gezondheid schaden. Of dat een reden is om er mee door te gaan of om er mee te stoppen laat ik aan uw eigen appreciatie over. Maar, zoals Trungpa Rinpoche zijn lezingen vaak begon: u kan nu nog weggaan.
Ten overvloede: Waarover gaat het?
Wat wil Zen met dit alles duidelijk maken? Waar gaat het toch over? Zen is een heel pure uitdrukking van de dharma, van de leer van de Boeddha. De dharma gaat over lijden. De eerste edele waarheid is de vaststelling van de aanwezigheid van lijden. Lijden, en daarmee dus ook geluk, is waar het allemaal om draait. Lijden vindt zijn oorzaak in de drie vergiften: hebzucht, haat en illusie. Dit is de tweede edele waarheid. Het is geen kwestie van moraliseren. Er is geen a priori goed en slecht, er is enkel lijden en opheffen van lijden. De drie vergiften worden zo genoemd omdat ze op een slinkse manier ons leven vergallen. De giftigste van de drie is wellicht illusie. Welke illusie? De illusie waarmee we ons kleine ik voor werkelijk nemen en er ons krampachtig in opsluiten. Hebzucht en haat zijn er de onvermijdelijke gevolgen van. Mijn geluk , mijn welzijn, mijn gezondheid, mijn behoefte, mijn spiritueel pad, mijn dieet... dat is wat ik wil hebben en wat daarbij in de weg komt moet worden opgeruimd. De illusie is dat ik gelukkig zal zijn als aan mijn behoefte voldaan is, desnoods ten koste van het geluk van anderen. Jinqing test de monnik bij het geluid van de slang die een pad eet als hij zegt: wanneer je het lijden van wezens erkent, zijn er meer wezens die lijden.
De derde edele waarheid is die van bevrijding. Bevrijding uit de beklemmende gevangenis van het kleine ego. Het besef dat al dat ‘mijn‘ illusoir is. Wat een opluchting. Jinqing daagt de monnik uit: ‘Wanneer je het lijden van wezens erkent, zijn er meer wezens die lijden’. Ineens besef je het tegendeel waar is. Mededogen volgt automatisch uit dit inzicht. Inzicht en mededogen verhouden zich als vuur en warmte.
Het pad dat tot bevrijding leidt is de vierde edele waarheid. Hier houdt de theorie op, hier heb je iets te doen. Zoals Jiashan heb je wat je hebt los te laten en op weg te gaan. Daowu zag snel hoe dicht Jiashan bij dit inzicht al stond. Hij mept zijn laatste verwachting van mijn inzicht, mijn onderricht, mijn verlichting ... uit zijn handen en Jiashan vat het.
De hedendaagse Amerikaanse leraar Genpo Roshi zegt: ‘Die oude Zen-meesters konden het zich permitteren om desnoods jaren lang te wacht tot de juiste leerling op hun pad kwam. In de voorbije eeuw is de race met hebzucht, haat en illusie zo urgent geworden omdat het overleven zelf van onze planeet op het spel staat.’
In de oudste teksten lezen we hoe de Boeddha na zijn ontwaken zich afvroeg: aan wie kan ik dit doorgeven, want deze tijd is alleen geïnteresseerd in onmiddellijke behoeftebevrediging, niemand zal dit kunnen vatten. (Het gaat hier wel degelijk over India 2500 jaar geleden.) Het is een god die de Boeddha uiteindelijk smeekt om zijn inzicht door te geven ‘want zij met weinig stof in hun ogen zullen het vatten’. Het idee dat niemand dit zal kunnen vatten is wellicht de laatste illusie.
Zen gaat niet over gezondheid. Wijsheid en mededogen, daar gaat het over. Wellicht is er uiteindelijk niemand die dit niet kan vatten.
Edel Maex
Bron: Leven in de Maalstroom Blog
vrijdag 15 februari 2013
Reis naar mindfulness
Leer stress los te laten en leef in het nu
Dit boek verklaart de basisbeginselen van mindfulness en laat zien hoe u met eenvoudige, effectieve rituelen een prettiger leven kunt creëren.
In het hier-en-nu leven in een wereld vol technologie en afstreeplijstjes is vaak moeilijker dan we denken. Daardoor krijgen we last van een gebrek aan innerlijke rust, maar ook van destructieve emoties die kunnen uitmonden in psychosomatische klachten. Deze gids, die vriendelijk van toon is, leert u eenvoudige, leuke en heel effectieve manieren om een versnelling lager te kiezen en u beter bewust te worden van uw gedachten, handelingen en omgeving. Tot de oefeningen behoren ademhalings- en geluidmeditaties, loopmeditaties en combinaties van bewegingen die zijn geïnspireerd door chi gong, tai chi en yoga, en zijn bedoeld om lichaam en geest in het huidige moment te brengen.
Dit volledig geïllustreerde boek is geschreven door de bekende mindfulnessdocente en auteur dr. Patrizia Collard en laat u kennismaken met de meditaties en lichaamsbewegingen waarmee u de strijd kunt aanbinden met stress en spanning, om leert gaan met angst, beter gaat eten, beter leert omgaan met veranderingen, meer liefhebt en waarmee u ten slotte de vreugde leert kennen van het leven in het 'nu'.
Dit boek verklaart de basisbeginselen van mindfulness en laat zien hoe u met eenvoudige, effectieve rituelen een prettiger leven kunt creëren.
In het hier-en-nu leven in een wereld vol technologie en afstreeplijstjes is vaak moeilijker dan we denken. Daardoor krijgen we last van een gebrek aan innerlijke rust, maar ook van destructieve emoties die kunnen uitmonden in psychosomatische klachten. Deze gids, die vriendelijk van toon is, leert u eenvoudige, leuke en heel effectieve manieren om een versnelling lager te kiezen en u beter bewust te worden van uw gedachten, handelingen en omgeving. Tot de oefeningen behoren ademhalings- en geluidmeditaties, loopmeditaties en combinaties van bewegingen die zijn geïnspireerd door chi gong, tai chi en yoga, en zijn bedoeld om lichaam en geest in het huidige moment te brengen.
Dit volledig geïllustreerde boek is geschreven door de bekende mindfulnessdocente en auteur dr. Patrizia Collard en laat u kennismaken met de meditaties en lichaamsbewegingen waarmee u de strijd kunt aanbinden met stress en spanning, om leert gaan met angst, beter gaat eten, beter leert omgaan met veranderingen, meer liefhebt en waarmee u ten slotte de vreugde leert kennen van het leven in het 'nu'.
zondag 10 februari 2013
Mindfulness bij borstkanker
gids tijdens en na je behandeling
Tegenwoordig loopt ongeveer één op acht vrouwen het risico ooit in haar leven borstkanker te ontwikkelen. Wanneer je ermee geconfronteerd wordt, komt er veel op je af. Zelfs na de behandeling is het zoeken hoe je leven weer op te pakken. Het eerste deel van dit boek is een praktische en emotionele handleiding die nuttig is tijdens en na je behandeling. In het tweede deel leer je hoe je een andere relatie met je lichaam, gedachten en emoties kan aangaan dankzij Mindfulness-Based Stress Reduction. Hierbij wordt specifieke aandacht gegeven aan hoe je mindfulness kan integreren in je dagelijkse leven.
Dit boek is bedoeld voor mensen die getroffen zijn door borstkanker en meer bewust in het leven willen staan. Door middel van de oefeningen en tips in het boek leer je anders om te gaan met de gevolgen van je borstkanker door rust te vinden in de onrust. Verder wordt onder andere ook aandacht besteed aan intimiteit en seksualiteit, borstkanker bij mannen en hoe de omgeving best met jouw situatie omgaat. Hulpverleners kunnen dit boek gebruiken om samen met de persoon met borstkanker mindfulnessvaardigheden te trainen.
"Alles wat je wilde weten over het omgaan met borstkanker maar niet durfde vragen, of gewoon vergat te vragen door je 'chemokop': je vindt het in dit naslagwerk. Volledig, correct en aan de hand van een aangenaam empathisch taalgebruik, inclusief handige tips voor doorverwijzing. Een onmisbare gids voor alle lotgenoten." Kristien Van den Bon (auteur Borstkanker en boezemblues)
Over de auteur:
NATHALIE CARDINAELS is klinisch psychologe en cognitief gedragstherapeute. Ze werkt in een algemeen ziekenhuis met mensen met borstkanker en chronische pijnpatiënten en geeft Mindfulness-Based Stress Reduction trainingen aan mensen met kanker na afloop van hun behandelingen. Daarnaast heeft Nathalie psychologenpraktijk De Meiboom in Hasselt opgericht.
Tegenwoordig loopt ongeveer één op acht vrouwen het risico ooit in haar leven borstkanker te ontwikkelen. Wanneer je ermee geconfronteerd wordt, komt er veel op je af. Zelfs na de behandeling is het zoeken hoe je leven weer op te pakken. Het eerste deel van dit boek is een praktische en emotionele handleiding die nuttig is tijdens en na je behandeling. In het tweede deel leer je hoe je een andere relatie met je lichaam, gedachten en emoties kan aangaan dankzij Mindfulness-Based Stress Reduction. Hierbij wordt specifieke aandacht gegeven aan hoe je mindfulness kan integreren in je dagelijkse leven.
Dit boek is bedoeld voor mensen die getroffen zijn door borstkanker en meer bewust in het leven willen staan. Door middel van de oefeningen en tips in het boek leer je anders om te gaan met de gevolgen van je borstkanker door rust te vinden in de onrust. Verder wordt onder andere ook aandacht besteed aan intimiteit en seksualiteit, borstkanker bij mannen en hoe de omgeving best met jouw situatie omgaat. Hulpverleners kunnen dit boek gebruiken om samen met de persoon met borstkanker mindfulnessvaardigheden te trainen.
"Alles wat je wilde weten over het omgaan met borstkanker maar niet durfde vragen, of gewoon vergat te vragen door je 'chemokop': je vindt het in dit naslagwerk. Volledig, correct en aan de hand van een aangenaam empathisch taalgebruik, inclusief handige tips voor doorverwijzing. Een onmisbare gids voor alle lotgenoten." Kristien Van den Bon (auteur Borstkanker en boezemblues)
Over de auteur:
NATHALIE CARDINAELS is klinisch psychologe en cognitief gedragstherapeute. Ze werkt in een algemeen ziekenhuis met mensen met borstkanker en chronische pijnpatiënten en geeft Mindfulness-Based Stress Reduction trainingen aan mensen met kanker na afloop van hun behandelingen. Daarnaast heeft Nathalie psychologenpraktijk De Meiboom in Hasselt opgericht.
Onderzoek naar effect mindfulness bij vrouwen met borstkanker
Pink Ribbon heeft een half miljoen euro beschikbaar gesteld voor onderzoek naar het effect van mindfulness op de kwaliteit van leven van vrouwen met borstkanker. Het gaat om een multi-center onderzoek dat wordt gecoördineerd door het Radboud Universitair Medisch Centrum voor Mindfulness en het Helen Dowling Instituut.
Borstkanker heeft niet alleen lichamelijke, maar ook psychische gevolgen. De behandeling vraagt veel van patiënten, of het nu gaat om een operatie, bestraling, chemotherapie of een hormonale behandeling. Veel vrouwen met borstkanker kampen dan ook met depressieve en angstklachten, niet alleen tijdens de behandeling maar ook erna.
Online training
Anne Speckens, die vanuit het UMC St Radboud het onderzoek mede coördineert: “Uit onderzoek is gebleken dat mindfulness bij mensen met kanker klachten van angst en depressie kan verminderen en de kwaliteit van leven kan verbeteren. Omdat het voor mensen met kanker fysiek niet altijd mogelijk is om aan een groepstraining mee te doen, willen we onderzoeken of een online mindfulnesstraining ook effectief is. Zowel de groeps- als de online training willen we vergelijken met de gebruikelijke zorg om zo een indruk te krijgen van de effecten op de psychische klachten en de medische en maatschappelijke kosten.”
Psychosociale oncologie
Aan het breed opgezette onderzoek doen alle instellingen voor psychosociale oncologie in Nederland mee: het Helen Dowling Instituut in Utrecht, het Taborhuis in Groesbeek, Ingeborg Douwes Centrum in Amsterdam, De Vruchtenburg in Rotterdam, Le Shan in Leiden en het Behouden Huys in Groningen.
Borstkanker heeft niet alleen lichamelijke, maar ook psychische gevolgen. De behandeling vraagt veel van patiënten, of het nu gaat om een operatie, bestraling, chemotherapie of een hormonale behandeling. Veel vrouwen met borstkanker kampen dan ook met depressieve en angstklachten, niet alleen tijdens de behandeling maar ook erna.
Online training
Anne Speckens, die vanuit het UMC St Radboud het onderzoek mede coördineert: “Uit onderzoek is gebleken dat mindfulness bij mensen met kanker klachten van angst en depressie kan verminderen en de kwaliteit van leven kan verbeteren. Omdat het voor mensen met kanker fysiek niet altijd mogelijk is om aan een groepstraining mee te doen, willen we onderzoeken of een online mindfulnesstraining ook effectief is. Zowel de groeps- als de online training willen we vergelijken met de gebruikelijke zorg om zo een indruk te krijgen van de effecten op de psychische klachten en de medische en maatschappelijke kosten.”
Psychosociale oncologie
Aan het breed opgezette onderzoek doen alle instellingen voor psychosociale oncologie in Nederland mee: het Helen Dowling Instituut in Utrecht, het Taborhuis in Groesbeek, Ingeborg Douwes Centrum in Amsterdam, De Vruchtenburg in Rotterdam, Le Shan in Leiden en het Behouden Huys in Groningen.
Bron: Zorgkrant
Abonneren op:
Posts (Atom)