Geen Tijd...

Gastblog van Casa Ribeira (Ferrie Westphaal)

Het was een opmerking van één van mijn vrienden die me aanzette tot onderstaande overdenking.
Sinds ik verhuisd ben naar Portugal en eventuele gasten daar een leuke vakantie aanbiedt, is het begrip tijd voor mij in een ander daglicht komen te staan.

Natuurlijk hebben wij mensen ons leven in tijdvakken verdeeld (uren, dagen, weken, jaren en ga zo maar door) om enige structuur aan te brengen in ons doen en laten. Maar om de vrijheid te voelen die in een ieder van ons leeft is tijdsindeling ook een storende en door menigeen zelfs gehate factor.

Een wekker is nu niet bepaald de meest vriendelijke klok in huis en een horloge is vaak een waar dwangmachientje, alleen bedoeld om je er aan te herinneren wat je wanneer moet doen...

Voorbeeld daarvan is de opmerking van mijn vriend : “Ik heb honger maar zie op mijn horloge dat het nog geen tijd is om te eten“ Wie bepaald er nu wat..? Het kan toch niet zijn dat je horloge vertelt dat je honger of slaap hebt..!

Je leven laten bepalen door zo'n "opgewonden" (soms ook op batterijen werkend) dwangmachientje is een logisch gevolg van de afspraken die we samen hebben gemaakt met de bedoeling om het ons makkelijk te maken (of ongemakkelijk als je bv voor drie jaar de bak in zou moeten...).

Een feit blijft dat we er al-tijd mee te maken hebben. Maar nu ik in een wat meer zuidelijk land woon merk ik wèl dat men met tijd ook ànders om kan gaan...

Hier, in Portugal, is het dan ook meer relax dan Rolex en dat kan ik een ieder aanraden..!
Ook hier ontkom je niet aan tijd natuurlijk, maar het voelt anders. “Op tijd zijn" voor een afspraak heeft hier een heel andere inhoud dan in de noordelijke landen. Als je om twee uur met iemand afspreekt, dan kan het zomaar zijn dat het twee uur na tweeën is voor er iemand op komt dagen. Je leert hier dan ook dat het beter afspreken is op een terras dan op de hoek bij de kerk...

Nee, een horloge draag ik niet meer. Licht en donker zijn voor mij voldoende indicatie van de tijd. Zo ook honger, slaap en dorst. Het is een verademing om de “tijd” een beetje te kunnen verwaarlozen...

Heerlijk vrij en tijdloos...

Laten we afspreken dat als u als gast naar Portugal komt, we de factor tijd even laten voor wat die is. Het zal u meer dan bevallen en zelfs bevrijden voor die periode!

Er is maar één probleem...
Geef wel goed aan wanneer u komt. Ik kan zo slecht de tijd bijhouden tegenwoordig...

Groet Ferrie

http://casa-ribeira.blogspot.com/
www.natuurlijkportugal.nl

Het MindfulKids project

Vanwege de positieve effecten van Mindfulness op het voorkómen en verminderen van stress heeft stichting Fonds voor het Hart een uniek project geïnitieerd: MindfulKids. Het doel van het project is om kinderen al op jonge leeftijd te leren om goed met stress om te gaan, zodat zij daar hun leven lang profijt van hebben.

De MindfulKids training
Met de MindfulKids training leren kinderen hoe hun meest waardevolle instrument, namelijk hun aandacht, werkt. Tijdens een 6-weekse training in de klas (2 sessies per week van 30 minuten) leren zij door middel van de aandachtsoefeningen hoe zij hun aandacht bewuster, in het hier en nu, kunnen gebruiken. Ook leren zij hoe zij zonder oordeel naar hun ervaringen kunnen kijken. Dit kan onder andere positieve effecten hebben op concentreren, het omgaan met stress en spannende situaties, en sociale interacties. De leerkracht neemt ook deel aan de sessies, en wordt gevraagd om op de overige dagen een korte oefening van 5 minuten met de klas te doen.

De kinderen ontvangen hand-outs waarin de kern van de les is weergegeven en enkele suggesties voor aandachtsoefeningen thuis. De training is ontwikkeld door Rob Brandsma (gzpsycholoog en Mindfulness trainer) en George Langenberg (Mindfulness trainer, oud-leerkracht en oud-gezinswerker).

Onderzoeksresultaten
De resultaten van een aan het programma gekoppeld effectonderzoek laten zien dat de deelnemende kinderen minder piekeren en zich meer bewust zijn van emoties.

Zij kunnen ze ook beter onderscheiden en te uiten en weten lichamelijke sensaties beter te herkennen. Dit effect was 8 weken na de training zelfs nog sterker.

Kinderen die voor de training laag scoorden op geluksgevoelens lieten, zowel direct na de training als 8 weken later, een sterke toename in geluk zien.

Kinderen die voor de training laag scoorden op gevoel van coherentie, lieten na de training een toename zien in de mate waarin zij hun leven als begrijpelijk, hanteerbaar en betekenisvol ervaren.

Ouders van kinderen die hoog scoorden op angsten, merkten op dat hun kinderen na de training beduidend minder angstig waren dan vóór de training.

Direct na de training werd gevonden dat kinderen zich minder agressief, meer sociaal competent en minder teruggetrokken gingen gedragen.

Bij kinderen die voor de training meer moeite hadden met inslapen en doorslapen werd na de training eveneens een verbetering gevonden. Ook rapporteerden ouders een afname in nachtmerries, met name wanneer kinderen hier voor de training last van hadden. De training had bovendien een direct effect op vermoeidheid overdag. Echter, 8 weken na de training was dit effect verdwenen. Er werd geen effect gevonden op lichamelijke onrust bij kinderen tijdens het (in)slapen (zoals spiertrekkingen of praten in de slaap).

Leerkrachten rapporteerden direct na de training een toename in de invloed die leerlingen op hun omgeving hadden. Dit effect was 8 weken na de training echter weer verdwenen. Ook werd direct na de training een toename in het respect tussen leerlingen binnen de klassen gerapporteerd. Daarnaast werd een toename in vriendschap en betrokkenheid tussen leerlingen gevonden.

Conclusies
De resultaten uit het pilot-onderzoek zijn veelbelovend en laten zien dat de MindfulKids training positieve effecten heeft op weerbaarheid tegen stress en het functioneren van leerlingen in groep 5 t/m 8. Kinderen piekerden minder na de training, waren zich meer bewust van hun emoties, ervoeren meer geluksgevoelens en ervoeren hun leven meer als begrijpelijk, hanteerbaar en betekenisvol. Volgens hun ouders waren kinderen na de training bovendien minder angstig en lieten zij een verbetering zien in hun gedrag. Ook zagen ouders een vermindering in slaapproblemen na de training. Er zijn aanwijzingen dat de effecten van de training ook door de leerkrachten werden teruggezien in een verbeterd klimaat in de klas. De meeste positieve effecten bleven ook 8 weken na de training nog zichtbaar. Hoewel de meeste positieve effecten ook in de hele onderzoeksgroep gevonden werden, zijn de effecten het grootst bij kinderen die hier het
meeste behoefte aan hebben. De training helpt dus zowel bij het voorkómen als bij het verminderen van stress en gerelateerde problemen.

Zie ook: http://levendinaandacht.blogspot.com/2011/10/

Mindfulness in het dagelijks leven

Je hebt in het verleden misschien een training gedaan of boeken gelezen vanuit een behoefte om van je klachten verlost te worden. Inmiddels zul je je waarschijnlijk realiseren dat het niet nodig, ja zelfs jammer is, om te wachten totdat nieuwe klachten zich openbaren alvorens je weer start met oefenen. 

Wanneer je de principes die je hebt geleerd consequent blijft toepassen en wanneer je dagelijks blijft oefenen zal het leven er misschien niet meteen makkelijker op worden, maar in ieder geval wel rijker, boeiender en meer bevredigend.

Maar om welke principes gaat het nu eigenlijk?

• Het is altijd beter en vruchtbaarder om de werkelijkheid van je situatie onder ogen te zien dan je ervoor af te sluiten.
• Probeer zo min mogelijk te oordelen over je eigen ervaring en die van anderen.
• Tracht om vriendelijk en geduldig te blijven, niet uitsluitend naar anderen toe, maar vooral en in de eerste plaats ook naar jezelf.
• Probeer iedere ervaring met aandacht en respect te benaderen hoe moeilijk of pijnlijk deze ook is.
• Gebruik je verstand maar vergeet niet om naar je lichaam te luisteren. Vooral wanneer je in verwarring bent of voor moeilijke beslissingen staat is het goed om bij jezelf te rade te gaan.
• - Streef geen bijzondere ervaringen in de toekomst na maar stel je open voor de bijzondere ervaring die dit moment te bieden heeft.
• Wanneer negatieve of teleurstellende ervaringen zich voordoen in je leven, sluit je er dan niet voor af maar de ervaring met aandacht en actieve acceptatie tegemoet te treden.
• Wees je ervan bewust dat iedere poging om mindfulness toe te passen (formeel of informeel) een bepaalde uitwerking heeft, hoe klein ook. Vertrouw hierop!
• Realiseer je dat mindfulness niet een techniek is die je af en toe toepast maar een levenshouding is, waar je geleidelijk aan steeds meer in groeit.
• Ieder moment is uniek en onherhaalbaar, ga dus zorgvuldig om met je tijd.
• Vat de dingen die je overkomen niet al te persoonlijk op. Anderen hebben hun eigen dromen, illusies, emoties en verlangens die meestal niets met jou van doen hebben.
• Weet dat jij net zo waardevol en belangrijk bent als ieder ander.

Je kunt mindfulness toepassen op alle momenten van je leven. De kunst is alleen om jezelf hier tijdig aan te herinneren. Voor we het weten worden we meegezogen door allerlei prikkels en omstandigheden. Probeer mindfulness bijvoorbeeld toe te passen op de volgende momenten:

• Wanneer je wakker wordt. Adem een paar keer bewust in en uit alvorens uit bed te stappen en aan de dag te beginnen.
• Wanneer je eet of drinkt. Wees je volledig bewust van je zintuigen en proef met aandacht.
• Wanneer de telefoon gaat. Laat de telefoon desnoods bewust een paar keer over gaan alvorens hem op te nemen.
• Wanneer je ergens in de rij staat. Benut de momenten die je worden gegeven bij het wachten om even de aandacht naar binnen te richten.
• Wanneer je merkt dat je gehaast bent en begint te jagen. Neem even de tijd om stil te staan en je ademhaling en lichaam te voelen.
• Wanneer je geïrriteerd raakt. Neem even de tijd om te voelen wat de irritatie doet met je ademhaling en met je lichaam.
• Wanneer je de behoefte voelt om aan een bepaalde situatie te ontsnappen. Neem even de tijd om waar te nemen welk aspect van je ervaring het is waar je aan wilt ontsnappen. Wat doet dat met je?
• Wanneer je merkt dat je in jezelf een negatieve boodschap of gedachte aan het herhalen bent. Misschien vertel je jezelf dat je een sukkel of een waardeloos persoon bent, misschien vertel je jezelf dat het leven geen zin heeft. Wees je ervan bewust dat je de inhoud van deze gedachten niet serieus hoeft te nemen, dat het slechts een gedachte is.
• Wanneer je jezelf aan het pushen bent en je eigen grenzen niet respecteert. Keer terug naar je ademhaling en neem de tijd weer met je aandacht bij jezelf te komen.
• Wanneer je het moeilijk krijgt en denkt “nu even niet, dit is veel te moeilijk om ook nog aandachtig te zijn”. Juist dan is het moment aangebroken om mindfulness toe te passen. Bedenk: Je ademhaling is je reddingsboei, wat er ook gebeurt!
• 
  

Beste Wensen...

De goede wensen voor onszelf en anderen zijn lang niet altijd uitgekomen...

Voor het werken aan een toekomst, betaalden we de prijs...

Geluk kun je niet verdienen; het is niet iets dat je straks of ergens anders vinden kunt...

Gelukkig ben je als je weet dat je het altijd al had kunnen zijn; of niet als je denkt dat het nog altijd ergens op je wacht...

Van onze kant dus geen Beste Wensen voor het Nieuwe Jaar; geen Geluk en Voorspoed voor de Toekomst, maar vooral: Het Aller- Aller- Allerbeste voor in het Hier en Nu..!!!

Mindful eten

Mindful eten door Jan Chozen Bays richt de aandacht op het hele proces - op alle smaken, geuren, gedachten en gevoelens die bovenkomen tijdens het eten. Of je nu simpelweg meer van het leven wilt maken, overgewicht of een eetstoornis hebt, dit boek biedt het gereedschap dat het opmerkelijke verschil kan maken. Het eigen lichaam wijst de weg als je wilt uitvinden wat, wanneer en hoeveel je nodig hebt.

Eten doen we vaak gedachteloos, pratend met disgenoten, televisie kijkend, lezend, en vaak eten we dan te snel en te veel. Overgewicht kan soms effectief bestreden worden door te eten zonder afgeleid te worden.

In dit boek wordt uitleg gegeven over 'mindful' eten, worden zeven typen honger benoemd met oefeningen om ze te herkennen en op in te spelen. Ook uitleg over het bewust worden van eetgewoonten en eetpatronen, soms geillustreerd met praktijkvoorbeelden.

Dan volgen zes eenvoudige richtlijnen voor mindful eten zoals langzaam eten, bewust kauwen, afgepaste hoeveelheden en meditatie-oefeningen. Ook het ontwikkelen van dankbaarheid en wat we kunnen leren van mindful eten komen aan de orde. Wie bewuster wil omgaan met zijn/haar voedingspatroon vindt hier veel inspiratie en tips.

Enige bekendheid met boeddhistische begrippen is een pre. De auteur is een Amerikaanse arts die in een boeddhistische kloostergemeenschap woont.

David Dewulf

David Dewulf is arts en een autoriteit op het vlak van mindfulness.

Het door David opgericht Instituut voor Aandacht & Mindfulness (I AM) organiseert trainingen voor particulieren en professionals, trainingen voor kinderen en jongeren, vakantieweken en themadagen. Het leidt ook mindfulnesstrainers op. Het aanbod richt zich op België en Nederland.

Naast het schrijven van boeken, ontwikkelt hij nieuwe initiatieven zoals mindfulness voor jongeren. David werkt samen met de universiteit Gent voor depressie en met KU Leuven voor wetenschappelijk onderzoek.

David houdt van verre landen, nieuwe culturen ontdekken en van zijn prachtige kinderen. En zijn hobby? Mindfulness natuurlijk...

Boeken van David Dewulf

Zen...

Ik zit stil...
Doe niets, denk niets...
En wat ik denk, dat is...
En dat is goed...

Ik Ben, in Zen...

Ik oordeel niet...
Vind niets...
Accepteer wat is, zoals het is...

Zo glijdt ik terug naar mijn bestaan...

Mijn zuivere Zijn...
Mijn ZELF, zonder IK...
Mijn IK zonder meZELF...

Mindfulness in de klas

Hoe te zorgen voor een "mindful" atmosfeer op school en in de klas

Op basis van het Amerikaanse "Mindful Schools Program" volgen hier een aantal richtlijnen voor leerkrachten die in hun klas zelf aan de slag willen gaan met Mindfulness. Sinds 2009 wordt het "Mindful Schools" Programma toegepast bij meer dan 7000 kinderen in 26 scholen. Het programma staat volkomen los van religie of levensovertuiging, is vrijwel kostenloos en is gebaseerd op korte, interactieve en simpele oefeningen. Reacties van leerkrachten, schoolhoofden, ouders en leerlingen laten zien dat het werken met Mindfulness een positieve invloed heeft op het individuele welbevinden van de leerlingen en op de sfeer in de klas en de school als geheel.

Doel... 
Omdat het ontwikkelen van Mindfulness iets is waar je heel je leven van kunt profiteren en dat heel je leven kan blijven groeien, is het belangrijk om de basis ervan goed te verankeren.
Mindfulness, indien goed toegepast, betekent vooral:

• Bewustzijn (aandacht schenken aan wat je via je zintuigen en je denken ervaart); 
• Niet-oordelen (alles en iedereen "neutraal" benaderen en je onthouden van het toekennen van labels als "goed" of "slecht"); 
• Kalmte en gelijkmoedigheid (je niet steeds maar laten verleiden door de drang om te "doen". Hoewel je lichaam best in beweging mag zijn). 

Gebruik Mindfulness nooit als middel om ongewenst gedrag te begrenzen of gewenst gedrag af te dwingen. Mindfulness is in de eerste plaats acceptatie van wat is...

Zorg dat je zelf aan aandachttranining doet...
Je hoeft echt niet gelijk een 8-weekse training te volgen, maar als je weet waar je over praat, dan zul je zelf ook effectiever les kunnen geven in mindfulness. Je kunt tenslotte alleen dat goed overbrengen, wat je zelf hebt ervaren...

Kies de juiste tijd...
Wij zijn allemaal gewoontedieren! Probeer de mindfulnessoefiningen altijd op hetzelfde tijdstip te doen. Veel leerkrachten hebben de ervaring dat een korte mindfulnessoefening hun klas helpt om tot rust te komen na een pauze, of een "vrije" les. Natuurlijk mag je mindfulnessoegeningen ook meermalen per dag doen.

Kiez de juiste omgeving... 
Maak duidelijk dat de mindfulnessoefeningen iets speciaals zijn. Laat de kinderen hun tafel vrijmaken, of laat ze in een kring op de grond gaan zitten. Vraag of er vooraf nog iemand naar de WC moet en wijs erop dat iedereeen stil moet zien en niet moet gaan rondlopen.

Betrek de leerlingen erbij... 
De simpelste manier om ervoor te zorgen dat Mindfulnessoefeningen een vast onderdeel van de les gaan worden is om de leerlingen er bij te betrekken. Maar een rooster waarop staat wie, wanneer de mindfulness bel mag luiden. Als je ervoor zorgt dat je de oefeningen iedere dag op hetzelfde tijdstip uitvoert, dan wordt je er vanzelf door hem of haar aan herinnerd dat het tijd is...

Deel ervaringen... 
Kinderen reageren goed op voorbeelden. Vertel op wat voor momenten jij zelf mindfulness toepast in jouw leven. Als je bijvoorbeeld vertelt over een recente emotionele ervaring en uitlegt hoe Mindfulness jou daarbij heeft geholpen, kunnen de kinderen horen hoe het wordt toegepast en dat vervolgens bij hun eigen ervaringen gebruiken.

Nodig de kinderen uit om aan de klas te vertellen wat ze tijdens een oefening dachten of voelden. Of over iets dat moeilijk was of voor afleiding zorgde. Hierdoor kunnen zij zich bewust worden van dingen die ze anders niet zouden opmerken.

Oefen iedere dag! 
Des te eerder je begint om Mindfulness een onderdeel te maken van de les (al is het maar een minuutje per dag), des te sneller zal het een vast patroon kunnen worden en iets waar de kinderen zelfs naar uit kijken.

Een simpele oefening om mee te beginnen is b.v. afwisselend dagelijks een minuut mindful luisteren naar omgevingsgeluiden en een minuut mindful ademhalen.

Gebruik de onderstaande instructie voor een eenvoudige dagelijks mindfulnessoefening. Het kost je niet meer dan één, hooguit twee minuten. Als je dat wilt, dan kun je na een tijdje gaan afwisselen met (langere) oefeningen met meer diepgang of creativiteit. Of je kunt de oefening gewoon iedere dag herhalen.

1. "We gaan nu allemaal naar ons "mindful lichaam". Rechtop zitten, ogen dicht. Kalm en rustig..."
2. “Ga met je aandacht naar het geluid dat je zometeen hoort, Blijf aandachtig luisteren tot het helemaal weg is...”
3. Luidt de “mindfulness bell,” of laat hem luiden. Of gebruik een eigen bel of ander instrument met een aanhoudend geluid waar de kinderen hun aandacht op kunnen richten.
4. “Steek je hand op zo gauw je het geluid niet meer hoort”
5. Zo gauw iedereen zijn/haar hand opsteekt: “Leg nu langzaam, Mindful en met aandacht je hand op je buik of je borst en voel met je hand dat je adem haalt".Je kunt de kinderen helpen om hun aandacht te blijven richten door instructies te geven als: "Adem in... Adem uit..." of  "Voel de lucht naar binnen /buiten stromen...".
6. Luidt, om het einde van de oefening aan te geven weer de “mindfulness bell,” of laat hem luiden. 

                                             

Ware Meditatie

Wat zou er gebeuren als alles er van jou mag zijn zoals het is? Als je de behoefte aan controle opgeeft en in plaats daarvan alles wat zich voordoet op elk moment omarmt? In de veertien jaar dat hij zen bestudeerde merkte Adyashanti dat de zelfs meest doorgewinterde mediterenden de beoefening van meditatie gebruiken als een doel, in plaats van een middel tot een doel.

Wat hij ten slotte besefte was dat je je alleen open kunt stellen voor de kunst van Ware meditatie, (het verblijven in je natuurlijke staat) wanneer je alle technieken en ook het idee van jezelf als mediterende laat varen.

'Het doet er niet toe of men pas met meditatie is begonnen of dat men al lang gemediteerd heeft. Wat er toe doet is de houding waarin we het proces van meditatie benaderen. Het belangrijkste is dat we met een open geestesgesteldheid aan meditatie beginnen, een gesteldheid die oprecht en onschuldig is, waarmee ik een houding bedoel die niet gekleurd is door het verleden, of door wat we over meditatie hebben gehoord. We moeten het begrip meditatie fris en onschuldig benaderen.'

Adyashanti (1962) begon, na aandringen van zijn zenleraar Arvis Justi, in 1996 zelf met lesgeven. Hij heeft verschillende boeken geschreven, waaronder 'Dansende Leegte', uitgegeven door Samsara in 2007


NBD|Biblion recensie

Na jaren van zen(meditatie) beoefenen en doceren kwam de auteur tot het inzicht dat tradities en technieken afleiden van het werkelijke doel: ontwaken uit de droom van afgescheidenheid en verblijven in je ware, pure staat van zijn. Hij pleit dan ook voor het loslaten van alle meditatietechnieken om te komen tot Ware Meditatie.

Deel een gaat in op het eerste aspect van Ware Meditatie: het loslaten van beheersing en manipulatie en alles laten zijn zoals het is. Deel twee behandelt het tweede aspect: het meditatief zelfonderzoek.

Het boek is ontstaan uit de vraag naar een lesprogramma over Ware Meditatie. Korte hoofdstukken nodigen uit tot verder lezen en ervaren. Er is een duidelijke inhoudsopgave en er wordt afgesloten met een interview met de auteur met aansluitend een korte biografie.

Zen

verhalen en inzichten uit het oosten

"Een leerling vraagt aan zijn meester hoe lang het duurt voordat hij de verlichting bereikt. 'Zeven jaar,' antwoordt de meester. 'En als ik heel hard mijn best doe?' vraagt de leerling. '14 jaar.'

Dit korte verhaal is afkomstig uit het zenboeddhisme, ook wel eenvoudigweg zen genoemd. Binnen zen zijn er veel van dit soort verhalen. Een groot aantal daarvan zijn in dit boek verzameld. Veel verhalen hebben lessen in zich: een moraal of een inzicht en soms laten ze ook een mechanisme zien. Behalve zen-verhalen wordt een enkele keer een uitstapje gemaakt naar het taoïsme of worden andere fragmenten gebruikt die een goede aanleiding vormen voor een uitleg over zen.

Marc werkt al jaren als personal coach en zenleraar en geeft diverse zen cursussen zoals Zen en Boogschieten en Zen en Zang. Daarnaast heeft hij een eigen coaching- en adviesbureau 4 & 2 (www.vierentwee.nl).

Marcus Aurelius

Mindfulness "avant la lettre"...

Marcus Aurelius, Romeins keizer van 161 tot 180, wordt beschouwd als de laatste grote vertegenwoordiger van de Stoa, een filosofische stroming in de klassieke oudheid. Tijdens zijn veldtochten hield hij een filosofisch dagboek bij. Deze persoonlijke aantekeningen laten hem zien als een van de nobelste figuren uit de klassieke oudheid. Marcus Aurelius' stoïcisme is vooral een praktische levensfilosofie.

Richtsnoer voor het bestaan is de stoïsche spreuk: 

"Volg de natuur. De natuur is zowel rationeel als goddelijk; de mens kan zich derhalve getroost schikken in de loop van het natuurlijke gebeuren. Voor het innerlijk leven hebben alleen de geestelijke vermogens waarde. Al het andere is eigenlijk irrelevant. Daarom kunnen we vergevend zijn tegenover onze medemensen, die alleen uit onwetendheid nalaten het goede te doen".

Wie zijn boeken leest en zijn uitspraken bestudeert, herkent hem onmiddellijk als een verlichte geest en een grote mindfulness en meditatie leraar..!

“Nergens kan een mens een kalmer of vrediger verblijfplaats vinden dan in zijn eigen ziel. Al wie deze kwaliteiten in zichzelf vindt, zal, wanneer hij zijn blik daarop richt, terstond in volmaakte vrede herboren worden. En met vrede bedoel ik niets anders dan in harmonie zijn met het universum. Maak dan gebruik van deze verblijfplaats, keer er steeds toe terug en herinner u!”
Overpeinzingen, IV-3

“Dring diep door in de substantie van uzelf. Daar is de bron van het Goede, die het vermogen heeft altijd op te borrelen, mits ge niet ophoudt te graven.”
Overpeinzingen, VII-59

“De ziel blijft volmaakt van vorm, wanneer zij zich althans niet naar buiten uitstrekt noch naar binnen samentrekt, zich niet verspreidt noch ineenkrimpt, wanneer zij straalt van licht, waarbij zij de waarheid in zichzelf en in alle dingen ziet.”
Overpeinzingen, XI-12

Energetische Meditatie Werkboek

Toen de Boeddhistische monniken over de Himalaya"s trokken om het Boeddhisme in China te verspreiden, troffen ze daar een samenleving aan die Taoïstisch georienteerd was. De vermenging van die twee grote culturen heeft een schat aan inspirerende bewegingen opgeleverd. Vooral de combinatie bewustzijn en energie is nergens zo uitgekristalliseerd als in Energetische Meditatie. Die parel vormt de grondslag van het Werkboek Energetische Meditatie, het nieuwe boek van Ton van Gelder en Fiona de Vos.

Op meesterlijke wijze schilderen zij het landschap waarbinnen het Indirecte Pad ligt en beschrijven zij op heldere wijze hoe je dat Pad kunt begaan. Letters en woorden zijn onmisbaar voor kennisoverdracht, maar uiteindelijk gaat het om de ervaring. Vandaar een werkboek. De kracht van Ton van Gelder en Fiona de Vos is dat zij vanuit hun eigen ervaringen je op een niet mis te verstane wijze deelgenoot maken van de ervaringen van grote en kleine meesters, dwazen en narren. 

Voor de vele fans van dit schrijversduo weer een nieuw hoogtepunt. De combinatie van de twee, die elk "professional" zijn op hun eigen gebied, maakt dit werkboek tot een synergetisch feest van herkenning en verwondering.

Een absolute aanrader!


NBD|Biblion recensie
Dit boek is een aanvulling op 'Energetische meditatie'* van dezelfde auteurs. Het wordt samen met het oorspronkelijke boek tijdens de cursus Energetische Meditatie (EM) gebruikt. De cursussen EM 1, 2 en 3 bestaan elk uit vier blokken die elk in een tweedaagse cursus worden gegeven. 

In EM wordt gebruikgemaakt van oude Indiase en Chinese technieken; het gaat om een combinatie van energie en bewustzijn. In de cursus leert men ontdekken wie of wat men nog meer is dan datgene waar men zich op dit moment bewust van is. De belangrijkste onderzoeksvelden bij de EM zijn: het mentale lichaam (denken), het fysieke lichaam en het causale lichaam (je diepste wezen dat ook wel de ziel wordt genoemd). 

De cursus is bedoeld voor mensen die de belangrijke levensvragen daadwerkelijk onder ogen willen zien. In de diverse blokken worden fenomenen besproken als gedachten en denkpatronen en op welke wijze we inzicht kunnen krijgen in de wetten van het denken. 

Besproken wordt de positie van de Getuige (Witness), de waarnemer. Met oefeningen leren de cursisten om het lichaamsbewustzijn te vergroten en om energieblokkades te herkennen en weer schoon te spoelen (purificatie). Uiteindelijk ontstaat een helder bewustzijn en een diep contact met het eigen wezen. Helder boek voor spiritueel geinteresseerden.

(Biblion recensie, Monique Smit)

Meditatie in alle eenvoud.

Beschrijving

Na de succesvolle uitgave Boeddhisme in alle eenvoud presenteren wij nu een vergelijkbaar boek over boeddhistische meditatietechnieken: Meditatie in alle eenvoud. 

De eerste druk van de Engelstalige editie verscheen veertien jaar geleden, maar de hier aangeboden vertaling is gebaseerd op de recent herziene editie. Met opmerkelijke helderheid en humor neemt Bhante Gunaratana de lezer bij de hand om hem stap voor stap in te wijden in de mythen, waarheden en heilzame effecten van meditatie en de beoefening van aandachtig-zijn. 

Hij maakt ons duidelijk dat we van nature al alles in huis hebben om aandachtiger, productiever en vrediger te leven. In simpele bewoordingen onthult de schrijver welke hulpmiddelen ons bij het mediteren van dienst kunnen zijn, wat de uitwerking van mediteren is en hoe we ons dagelijks leven ermee kunnen verrijken.

Bhante Henepola Gunaratana werd op twaalfjarige leeftijd in Sri Lanka tot boeddhistisch monnik gewijd en studeerde tevens filosofie.


NBD|Biblion recensie
Deze uitgave is een stap-voor-stap inleiding in de in het westen steeds populairder wordende inzichtmeditatie (vipassana), geschreven door een boeddhistische monnik van Sri-Lankese afkomst. Dat hij er als beoefenaar van het theravada-boeddhisme mee is opgegroeid (hij werd als twaalfjarige tot aspirant-monnik gewijd) is te merken aan de eenvoud en deskundigheid waarmee hij de stof voor het voetlicht brengt. 

Hiermee vervult hij zijn intentie, die wordt verwoord in de originele Engelse titel ('Mindfulness in plain English') en dat maakt het boek geschikt voor een breed lezerspubliek. De uitgave doet dan ook niet onder voor andere soortgelijke uitgaven zoals 'Het leven als kunst met vipassana meditatie zoals onderwezen door S.N. Goenka'* met zijn nadruk op praktische toepasbaarheid, met daaraan gekoppeld een hoge didactische waarde in opbouw en uitleg. 

Aan de orde komen onder andere: wat is meditatie wel en niet, attitude, omgaan met lichaam, geest, problemen en stoorzenders, inleidende oefeningen, meditatie in het dagelijks leven en het (basale) aandachtig-zijn versus concentratie.

Meditatie - de eerste en de laatste vrijheid

Beschrijving

Deze geheel herziene en goedkope herdruk van Oshos bekende meditatie handboek biedt een uitgebreide verzameling meditatie- en ontspanningstechnieken. Zowel korte oefeningen van een paar minuten voor onderweg, als technieken die een uur in beslag nemen. 

Op de bekende en heel populaire Dynamische en de Koendalini wordt natuurlijk uitgebreid ingegaan, waarnaast er tips zijn voor beginners en antwoorden op vragen die beoefenaars tegenkomen. 

Waarom heet meditatie hier: de eerste en de laatste vrijheid? Omdat vrij te zijn van de mind de enige en ultieme vrijheid is. Wat is vaak het geheim achter opgewekte evenwichtigheid en een algemeen gevoel van welbehagen? Meditatie! Want zo voelt men zich als het hoofd een moment leeg is, als de voortdurende stroom van gedachten een moment tot stilstand komt. En meditatie kan de stroom dopaminen die dat geluksgevoel veroorzaken verhogen zonder de extra calorieen van bijvoorbeeld chocola. 

Amerikaanse neuropsychologen hebben in een uitgebreide studie ontdekt dat regelmatige meditatie in de hersenen te zien is: er spelen zich meer activiteiten af in de linker hersenhelft. En dit is precies het gebied waar negatieve gevoelens in toom worden gehouden, en dat zorgt voor een opgewekt gevoel van evenwichtigheid. Wat tot de conclusie leidt dat geluk iets is dat men kan leren, zoals het bespelen van een muziekinstrument. 

Natuurlijk is na een of twee keer nog niet veel veranderd, maar de stilte die dan al wordt ervaren geeft een motivatie en smaakt naar meer. Al na een paar keer proberen krijgt men een indruk van de mogelijke harmonie tussen lichaam en geest, tussen binnen en buiten.


NBD|Biblion recensie
Deze uitgave bevat de vierde herziene druk in paperback van het in meditatietrainingen populaire meditatiehandboek van de Indiase levensleraar Osho. 

Sinds zijn oorspronkelijke uitgave in 1989 wordt het boek qua vormgeving, inhoud en vertaling aangepast aan de behoeften van de tijd. Werden in de vorige druk gedateerde gedeelten weggelaten, hier zijn de meditaties uit het Boek der Geheimen gesnoeid, daar deze relatief recent in een nieuwe Nederlandse vertaling zijn verschenen. 

Het is sowieso een compactere, meer op zijn Het Oranje Boek lijkende versie geworden. Dit om tegenmoet te komen aan de internationale verkoopeisen van de copyrighthouder (die het boek goedkoper kan aanbieden en zo een breder publiek kan aanboren). Aan de andere kant is het boek nog meer een handboek geworden door de tips voor beginners, meer vragen (met een korter antwoord), de uitbreiding van de basismeditaties en meer 'kleine' technieken voor alledaags gebruik. 

Voor de gevorderden zijn er tevens enkele meer diepgaande meditatietechnieken opgenomen. Met als bijlage een alfabetische lijst van de meditaties.

(Biblion recensie, J. Hodenius)

Energetische Meditatie

Beschrijving

'Energie is iets datje moet voelen jé moet het voelen stromen. Het gaat erom datje de dynamiek en de wetmatigheden van de energie leert ervaren en dat je die energie kunt manipuleren. Pas dan kan je de verbinding maken met je oorspronkelijk staat en voor een leven kiezen dat moeiteloos is, vanzelfsprekend en feestelijk.'

Aan het woord is Ton van Gelder, een leraar van deze tijd.Verder is hij arts en healer, een autoriteit op het gebied van Chinese en Indiase geneeskunst, die sinds twintig jaar een consultatieve praktijk heeft in alternatieve geneeskunde. Hij schreef enkele gezaghebbende boeken over (oor)accupunctuur en geeft trainingen, cursussen en workshops van New York tot Bali. Hij bekleedt tal van openbare functies zoals directeur van het Instituut voor Energetische geneeskunde, docent en onderwijscoördinator van de prestigieuze Nederlandse Artsen Acupunctuur Vereniging en vicepresident van de International Association for Auricular Medicin.

Dit unieke boek legt uit, verklaart en leert je hoe je bij je energie moet komen en waar en waarom je energie blokkeert. Wat de gevolgen zijn voor je stemming of je gezondheid. In Energetische Meditatie heeft de auteur een synthese gemaakt van de belangrijkste technieken uit de Indiase en Chinese geneeskunde om energetische problemen te herstellen. Energetische Meditatie vormt daarbij de sleutel. Dit is een mengeling van het beste uit de klassieke zitmeditatie die zich richt op het bewustzijn, samen met dynamische meditatievormen die gebaseerd zijn op energie.

NBD|Biblion recensie
Met 'Reiki' van J. Hilswicht* is dit boek van de arts en acupuncturist een van de weinige duidelijke en houtsnijdende teksten over de samenhang tussen meditatie en levensenergie en de positieve gevolgen daarvan. 

In eenvoudige taal toont hij de wenselijkheid aan van het werken met de begrippen meditatie en energie, beschrijft hij de energiebanen (vergelijkbaar met de Chinese meridianen), waarna hij in korte, heldere bewoordingen de vierentwintig oefeningen uitlegt die deze banen of kanalen openen om zo blokkades op te heffen, die in de vorm van angst, agressie, depressies, inertie, woede e.d. het leven vergallen. 

Hoewel leunend op Chinese en Indiase ideeen, blijft dit boek westers van toon en aanpak en daardoor bruikbaar en nuttig voor wie van zijn 'ellende' af wil. De oefeningen ter stimulering van de werking van onze organen en tegen vermoeidheid en stress zijn gemakkelijk uitvoerbaar en weinig tijdrovend. 

Overzichtelijk opgezet, voorbeeldig geillustreerd, van A tot Z praktisch, gemakkelijk te volgen (een loopbaan van ruim twintig jaar consulten, workshops, cursussen e.d. is voelbaar), kortom een eersteklas leidraad om mee te werken. Prettige letter, frisse vierkleurenomslag.

Vipassana Meditatie

Vipassana of Inzichtmeditatie is een van de oudste meditatietechnieken. Vipassana betekent letterlijk: 'de dingen zien zoals ze werkelijk zijn'...

Vipassana is een proces van geestelijke zuivering d.m.v. zelfobservatie en zelfonderzoek. Men begint met het observeren van de natuurlijke ademhaling om de geest te concentreren. Met dit verscherpt bewustzijn observeert men vervolgens de veranderlijke aard van lichaam en geest, waardoor men de universele waarheden van vergankelijkheid, lijden en egoloosheid ervaart. De realisatie en ervaring van deze waarheid door brengt uiteindelijk een universele oplossing voor universele problemen. De beoefening van deze meditatie staat los van welke religie of sekte dan ook.

Deze techniek kan door iedereen, altijd en overal, vrijelijk beoefend worden, zonder in conflict te komen met etnische, culturele of godsdienstige achtergrond en kan iedereen er evenveel baat bij hebben.

Vipassana is geen rite of een ritueel en het is ook vlucht voor de moeilijkheden van het dagelijkse leven.

Wat Vipassana wel is:

• een techniek om lijden op te lossen.
• een levenskunst die je in staat stelt om positief bij te dragen aan de samenleving.
• een methode van geestelijke zuivering die helpt om spanningen en problemen in het leven op een kalme en evenwichtige wijze onder ogen te zien.

Vipassana-meditatie is gericht op de hoogste spirituele doelstellingen van totale bevrijding en volledige verlichting. Hoewel het niet haar hoofddoel is om lichamelijke problemen te genezen, worden veel psychosomatische aandoeningen opgelost als een neveneffect van de meditatie en geestelijke zuivering. 

Vipassana heft de drie oorzaken van het lijden (verlangen, afkeer en onwetendheid) op. 

Door regelmatige beoefening nemen de spanningen in het dagelijkse leven af en de mentale complexen, veroorzaakt door het oude patroon van onevenwichtige reacties op aangename en onaangename situaties, raken ontward.

Hoewel Vipassana als techniek ontwikkeld werd door de Boeddha, is de beoefening ervan niet beperkt tot boeddhisten. De techniek werkt vanuit het eenvoudige en universele principe dat alle mensen met dezelfde problemen kampen en dat een techniek die deze kan helpen oplossen daarom ook universeel toepasbaar moet zijn. 

Mensen van uiteenlopende religieuze en niet religieuze achtergronden hebben het nut van Vipassana-meditatie ervaren, en vonden het op geen enkele manier strijdig met hun levensovertuiging of geloof.

Het zuiveringsproces door zelfonderzoek is beslist niet eenvoudig. Er moet hard voor worden gewerkt en het kan voor veel mensen confronterende zelfinzichten opleveren. Maar, alleen scherpe observatie en gedegen en eerlijk zelfonderzoek leveren (zelf)inzicht en bevrijding op, niemand kan het voor een ander doen. 

Hoewel Vipassana-meditatie de meeste mensen in meerdere of mindere mate ten goede komt, is het geen alternatief voor een medische of psychiatrische behandeling. Voor mensen met ernstige psychische stoornissen wordt het dan ook afgeraden. 

Meer lezen:

Zie ook: 

http://www.dutch.dhamma.org/

3 Minuten Meditaties

Beschrijving

Geen tijd om te mediteren? Dat geeft niet want mediteren kan altijd en overal. 

Slechts een paar minuten van meditatie ontspant al je geest, bestrijdt stress en versterkt positieve gevoelens. Waar je ook bent en wat je ook doet. 

Deze handige gids is het meditatieboek bij uitstek voor wie op een snelle manier kennis wil maken met de kunst van de geestelijke zelfbeheersing. En voor iedereen die denkt dat mediteren veel tijd kost.



NBD|Biblion recensie
In dit meditatieboek wordt op zeer persoonlijke, toegankelijke wijze de kunst van geestelijke zelfbeheersing uit de doeken gedaan. De auteur laat zien hoe het van belang is eerst 'de geest leeg te maken', om vervolgens onze gedachten en gevoelens te observeren, zodat we een gevoel kunnen herkennen als het zich voordoet, om ze uiteindelijk onder onze bewuste beheersing te brengen ('emotionele intelligentie'). 

In dit kader beschrijft hij een aantal '3 minuten meditaties', oefeningen om de geest te temmen met een zeker progressief verloop. De zeer korte tijdsduur van drie minuten is slechts bedoeld om excuses van 'geen tijd, te druk' te ontzenuwen. Het taalgebruik is eenvoudig en toegankelijk, en gespeend van dogma. 

De auteur heeft zich sterk laten inspireren door de psycholoog Stephen Levine en verschillende boeddhistische leraren, onder wie Jack Kornfield. Belangrijke uitspraken staan in een kader. Achterin een Engelstalige bibliografie. 

Mindfulness, Meditatie en Ontspanning...

Ik ben van mening dat ik, na enkele jaren van oefening en ervaring met Mindfulness aandachttraining, inmiddels behoorlijk "mindful" door het leven ga. Ik ben in het moment, sta niet stil bij het verleden en maak geen toekomstscenario's. Ik ben aandachtig in wat ik doe en ik richt mijn aandacht op de dingen waar ik NU mee bezig ben en die NU bij me langs komen...

Mijn aandacht heeft zich verlegd van breed, toekomstgericht, proactief en strategisch, naar smal, nu-gericht, afwachtend en belevend.

In de tijd dat ik actief en bewust met Mindfulnesstraining bezig was, leerde ik mijn aandacht richten op concrete en actuele gevoelens en gedachten, zonder me gedwongen te voelen daar onmiddellijk over te oordelen.

Ik richtte mijn aandacht op mijn adem, mijn buik, mijn benen, mijn hoofd, mijn boosheid, mijn verdriet, mijn compassie en mijn behoeften. Het heeft me geholpen om meer "mezelf" te zijn en dat "goed" te vinden...

Maar...
Ik was altijd bezig te richten..!
Altijd iets aan het waarnemen...
Altijd bezig...
Altijd iets aan het DOEN...


Ontspannen en verkwikt
De laatste tijd heb ik dus geleerd om daarmee te stoppen (hoewel dat niet het goede woord is, want stoppen houdt in dat je toch weer iets doet...).

Laat ik zeggen dat ik geleerd heb om NIET te DOEN...
Dat is dus wat anders dat Nietsdoen! Niets doen is niet meer dan het uitstellen van iets doen. Dat is het dus niet..!

Het betekent wel dat ik geleerd heb om sonder actie of (pre)occupatie, simpelweg te ZIJN.
In mijn meditatiemomenten BEN ik dus alleen nog maar en DOE ik NIET meer...

Ik richt mijn aandacht niet; probeer mijn geest niet leeg te maken; geen gevoel of gedachten op te roepen of weg te drukken en geen hogere of andere staat van zijn te bereiken...

Ik kies een gemakkelijke houding (meestal languit in bad) en sluit mijn ogen. Ik laat ALLES los en stop met DOEN. Meer niet...

En dan ondervindt ik een soort Mantra:

Ik...
Ik... Ben...
Ik... Ben... Zijn..!

Niet in woorden, maar in concepten (als ik het daarmee duidelijk maak tenminste...).

Ik ZEG dat dus niet tegen mezelf, of herhaal het constant, maar ik ERVAAR het..! Het is ook geen kwestie van het mezelf LATEN ervaren, maar meer iets waarmee mijn geest zich vult op het moment dat ik NIET DOE. Het bio-elektro-chemische "denken" lost dan als het ware op in een allesomvattende staat van ZIJN, waarin ik niet DOE, maar BEN en waarmee ik ÉÉN ben...

Soms duurt dat 10 minuten, soms een half of zelfs een heel uur.
Lang of kort, na afloop ben ik DIEP ontspannen en verkwikt..!


Meer lezen:

Pleidooi voor een aandachtig leven

Het wordt steeds lastiger om aan iemand of iets onze volledige aandacht te geven. Ons drukke bestaan waarin we ‘efficiënt’ moeten zijn, de informatielawine en de communicatietechnologie zorgen voor voortdurende afleiding. Wat de gevolgen daarvan zijn en hoe je kunt leren aandachtiger te leven, lees je in het nieuwste SimplifyLife-boek: Aandacht.

We leven in een snelle tijd. We moeten veel en er wordt voortdurend om onze aandacht gevraagd: door de mensen en projecten op het werk, door je eventuele partner en kinderen, je familie en natuurlijk ook door de continue stroom van informatie en berichten van de media en de communicatietechnologie. Hoewel we vrijwel steeds digitaal met elkaar verbonden zijn, neemt de individualisering toe en de kracht van de gemeenschap (buurt, gezin, vereniging) af. Oprechte aandacht geven aan degenen die nabij zijn wordt steeds lastiger als je tijd opgeslokt wordt door al die andere dingen die óók moeten. We multitasken om efficiënt en productief te zijn, maar in feite worden we geleefd. Onze geest is zo rusteloos dat we aan een bijna permanent aandachttekort lijden.

De kracht van aandacht is verbinding: de brug tussen jezelf en de rest van de wereld, maar ook met je eigen gedachten en emoties. Die twee dingen, interesse en inzicht, zorgen ervoor dat je een goed leven kunt leiden, met respect voor jezelf en je omgeving. Door je in te leven, maar tegelijk de juiste hoeveel afstand te nemen die ervoor zorgt dat je je niet laat meeslepen door je emoties en gedachtespinsels.

Je kunt leren met een aandachtige houding te leven. In oude tradities als het boeddhisme en stoïcisme was dat al bekend, en in deze tijd vind je de uitgangspunten hiervan terug in de steeds populairdere zenmeditatie- en mindfulnesstrainingen. Aandachtig zijn leer je ook door te ervaren hoe het is wanneer je je mobieltje thuis laat als je gaat wandelen of wanneer je je inspant en concentreert om een moeilijke taak te volbrengen.

Het boek Aandacht is een pleidooi voor (leven met) meer aandacht, want een betere beheersing over je aandacht leidt tot een beter leven en meer levenskwaliteit, voor jezelf en voor degenen in je omgeving. Levenskwaliteit valt of staat met de aandacht die wij kunnen besteden aan onszelf en alles om ons heen: mensen, dieren, de natuur, zelfs onze spullen.

Het doel van SimplifyLife is meer tijd en aandacht te creëren voor wat er echt toe doet in je leven. Daarvoor moet je in staat zijn om beter te leren zien wat jou drijft en veel van de prikkels om je heen te laten voor wat ze zijn. Een aandachtige houding helpt je daarbij. Als je in staat bent je aandacht te beheersen, ben je in feite vrij. Dan kun je kiezen waar je bent en hoe je handelt. Je kunt dan de kleine dingen zien die het leven mooi maken, je laten meevoeren door kunst of verbeelding, in een aandachtige flow aan een taak werken of juist met beide benen op de grond in het hier en nu zijn.

Accepteren en loslaten

Je hoeft niet alles in de hand te hebben...

Loslaten betekent dat je niet blíjft piekeren over wat er in je leven gebeurt, of over beslissingen die je moet nemen. Aanvaarden dat iets is, zoals het is. Maar ook letterlijk de spullen opruimen die je al zolang niet meer nodig hebt. Ook dat geeft rust.

De kern van loslaten is: de onvolkomenheid van het leven accepteren en realistisch onder ogen zien hoe weinig macht je hebt over je levensgeluk. Een mens kan zijn leven niet volledig bestieren en heeft niet alles in de hand. En dat hoeft ook helemaal niet.

Loslaten begint dus met je met je te realiseren dát je iets beter los kunt laten. Een situatie, een gebeurtenis of een herinnering die je vooral pijn oplevert, of spanning. Door er eindeloos in je hoofd mee bezig te blijven, houd je ook de negatieve gevoelens vast. Maar je kúnt de dingen vaak niet eigenhandig veranderen. Hooguit enigszins beïnvloeden, maar zelfs dat is vaak twijfelachtig. Het enige dat je wél kunt doen, is het loslaten.

Geef je verzet op. Zolang je je met alle macht probeert te verzetten tegen de dingen zoals ze zijn, en heel hard blijft werken om de zaken tóch te proberen naar je hand te zetten, kun je niet loslaten. Dan kan het alleen al een klein beetje bevrijdend werken als je tegen jezelf zegt: zo is het nu. Dit is wat er is. Hier moet ik het nu even mee doen. Als je je verzet opgeeft (en dus in feite je vlucht voor de realiteit van de situatie), creëer je ruimte in je geest en ontspanning.

Loslaten is niet wegstoppen. Van wat je wegstopt, houd je last, maar vaak onbewust. Als het er via de bewuste weg niet uit mag, gaat het ondergronds. Dan krijg je bijvoorbeeld lichamelijke klachten of slaap je slecht. Als je iets wegstopt, ben je eigenlijk nog in verzet. De onderliggende gedachte is: ik wil dit niet! Dus moet het weg en wel zo snel mogelijk. Aan werkelijk loslaten gaat acceptatie vooraf. Je kunt het wel niet willen, maar het ís er gewoon. Zie het onder ogen. Probeer er niks van te vinden, probeer er niks mee te hoeven.

Perfectie hoeft niet. Zolang je in je hoofd bezig blijft met eindeloos tegen elkaar afwegen van mogelijkheden, van jezelf eist dat je de allerbeste beslissing moet nemen en daarin naar perfectie streeft, wordt het moeilijk een beslissing te nemen en op te houden met piekeren en twijfelen daarover. Maar als je kunt leren loslaten dat alles perfect moet, als je kunt besluiten dat goed genoeg ook goed is, dan kun je op een gegeven moment ophouden met de maalstroom in je hoofd. Je mag de keuze maken die op dit moment het meest reëel is of het beste bij je past. Het gaat alleen maar over nu. Je kunt niet alles overzien, niet in de toekomst kijken. Misschien moet je een gemaakte keuze weer een keer herzien. Het zij zo.

Laat je verwachtingen los. We verwachten zoveel van onszelf, onze kinderen, onze partner, ‘het leven’. Het leven wordt eenvoudiger als we wat van die hooggespannen verwachtingen los kunnen laten. Dat neemt veel druk weg.

Als je loslaat, houd je op met energie in iets steken. Je houdt op het te voeden. En daardoor kan het je op den duur niet meer in zijn greep houden.

Vereenvoudigen betekent soms ook in letterlijke zin loslaten. Als je opruimt is het zaak om de spullen die je niet meer nodig hebt of die niet meer belangrijk zijn te kunnen loslaten. Ook dat geeft ruimte in je hoofd.

http://www.simplifylife.nl

Boekbespreking: 'SimplifyLife'

Het boek SimplifyLife ontrafelt de paradox van deze tijd: er is een teveel en we ervaren een tekort. En daardoor blijven we maar rennen en voortdurend op weg naar beter en mooier. We zijn aan het streefleven, kunnen en moeten altijd maar dóór, zijn 24 uur per dag bereikbaar, kunnen midden in de nacht werken en kiezen uit een scala van evenementen, hobby’s en mogelijkheden in onze ‘vrije tijd’ waar je minstens tien mensenlevens mee kunt vullen.

Door al die kansen en mogelijkheden is er altijd iets wat misschien beter en mooier was (geweest). Is er de onrust dat je misschien iets mist en de druk om te laten zien dat jij ook een geslaagd mens bent en geen loser. De plicht tot gelukkig zijn, je ‘goed voelen’ en succes leidt ertoe dat we voortdurend nieuwe wegen in hollen.

Een andere levenshouding leidt tot een andere leefstijl. Een levenshouding die niet uitgaat van verbetering maar van wat er al wél en van waarde is in het leven. SimplifyLife laat zien hoe streefleven kan veranderen in meer tevredenheid en acceptatie. De principes van SimplifyLife toepassen, betekent dat je, stapje voor stapje, minder hoeft. Af en toe even afstand kunt nemen van druk-druk-druk, aandachtiger kunt zijn, de dingen wat meer kunt nemen zoals ze komen, en wat vaker tevreden kunt zijn met wat er ís.


SimplifyLife: inhoudsopgave

Inleiding

DEEL 1 - Streefleven: waarom alles altijd mooier, beter en anders moet

1. De mogelijkhedenmaatschappij: te veel en toch tekort
2. De condition humaine: de onvolmaaktheid van het leven
3. Vrijheid en eigen verantwoordelijkheid: het leven als keuzemenu
4. Het lot in eigen hand: de maakbaarheid van het bestaan
5. Geluk als hoogste doel: altijd blij en positief
6. Streefleven en presteren: over de leegte in een overvol bestaan

DEEL 2 - Terug naar de essentie: de principes van SimplifyLife

1. Het eerste principe: leer het onderscheid tussen wat echt belangrijk is en wat niet

• Over prioriteiten in het leven en in je leven
• De behoeften van de mens
• Waarden en doelen
• Urgentie en prioriteiten
• Rust en reflectie
• Vind ‘het midden’
• Waarom zou je overal recht op hebben?
• Weet je het niet meer? Relativeer!

2. Het tweede principe: leer kiezen en ga voor goed genoeg

• Keuzevrijheid met een addertje onder het gras
• Relativeer
• Kiezen is verliezen
• Goed is goed genoeg
• Kiezen en waarden
• Beperk je opties
• Routines
• Het onbewuste
• Tevreden zijn
• Realistische verwachtingen

3. Het derde principe: accepteer en laat los

• Geef je verzet op
• Geen controlfreak meer
• Doelen loslaten
• Delegeren
• Schuldgevoel
• Verzoening met de werkelijkheid
• Realisme
• Wachten tot het overgaat
• Leg de lat lager

4. Het vierde principe: begrens en beperk (jezelf en anderen)

• Waarom altijd maar je grenzen verleggen?
• Beperking en betrokkenheid
• Beperk je eisen aan het leven
• Beperk jezelf
• Geluk is beperking
• Beperk anderen als ze teveel van je vragen
• Leer ermee leven

 Rita Kohnstamm - ‘Een beschaafd mens worden vergt beheersing’

5. Het vijfde principe: oefen aandacht & verbind jezelf

• Betrokkenheid
• Verbondenheid
• Geven en ontvangen
• Netwerk als statussymbool
• Flow
• Multitasken kan niet
• Je mocht eens wat missen!
• De dingen zien zoals ze zijn
• Mindfulness
• Mediteren, is dat zweverig?
• De kunst van concentratie: beter focussen
• Toewijding en moeite doen
• Overal op reageren hoeft niet
• Volg niet altijd je gevoel!

Rients Ritskes - ‘Afzien is helemaal niet erg’

DEEL 3 - Stoppen met streefleven

1. De ander: ruimte geven
1.1 Opvoeding: leg de lat lager

• Hoge opvoedeisen
• Als ze maar gelukkig zijn
• Presteren
• Hyperouders
• Materialistischer en extraverter
• Lekker saai

1.2 Je relatie: niemand is perfect

• Hoge verwachtingen
• Mannen laten het ‘afweten’, vrouwen zitten overal bovenop
• Respect en beleefdheid

1.3 Familie: vrij in verbondenheid

• Leer omgaan met het verleden
• Tekortkomen en tekortschieten
• Niet langer kijken met kinderogen
• Rituelen en een verhaal

2. Jijzelf: je voldoet al

• Vergelijk minder
• Vergeet jezelf
• Authenticiteit
• Minder verwachten
• Imperfect mag
• Soms is alles gewoon stom
• Zelfcompassie

Richt je aandacht op wat er is,,,

Aandacht oefenen...

Vereenvoudigen draait uiteindelijk om aandacht en focus. Focussen op wat echt belangrijk is en daar je volle aandacht aan geven. Het is mooi als je af en toe een staat van ‘flow’ kunt bereiken, waarbij je volledig opgaat in wat je doet. Maar dat hoeft niet, uiteraard. Betrokkenheid bij wat je doet, met wie en wat je bent, en de dingen (mensen!) buiten jezelf, en daardoor een verbinding tot stand kunnen brengen en je verbonden voelen. Dat is uiteindelijk misschien wel waar het allemaal om draait in dit leven.

Wanneer je je volledig op iets concentreert, kun je ‘flow’ ervaren. Psychologen gebruiken deze term om een staat te omschrijven waarin je helemaal opgaat in een activiteit, je hele wezen is erbij betrokken. Je raakt je gevoel voor tijd kwijt, je hebt geen gedachten die allerlei zijsporen bewandelen, je hebt een enorm gevoel van bevrediging. Het zijn vaak de momenten waarop je maximaal creatief bent en bergen verzet. Op flow-momenten beleef je het leven heel intens. Zo’n staat van flow kun je alleen maar bereiken als je je volledige aandacht aan iets geeft.

Als je lichaam en geest helemaal bij een taak betrokken zijn, kun je ook alledaagse dingen uitdagend maken voor jezelf. En zo kun je er een intense belevenis van maken. Wanneer je leert genieten door je energie te richten op datgene waar je voor gekozen hebt, haal je ook de zwaarte af van de ‘juistheid’ van je keuze. Je richt je aandacht, je geniet, je laat de niet gekozen alternatieven los.

Oefening baart kunst. Je aandacht op richten kan in de praktijk soms niet meevallen. Eis niet van jezelf dat je bij elke afwas die je doet in flow bent. Maar herinner jezelf er gewoon geregeld aan dat je met je volledige aandacht wilt zijn bij datgene wat je aan het doen bent. Je gedachten kunnen zijn als ongezeglijke puppies die elke keer weer alle kanten uitrennen. Roep ze telkens geduldig terug, maar blijf vriendelijk voor jezelf. Het is een proces, en oefening baart kunst.

Als je de dingen kunt zien zoals ze zijn, en mentale afstand kunt nemen van je gedachten, gevoelens en oordelen erover, ervaar je meer verbondenheid met de dingen en mensen om je heen. Een voorwaarde voor een 'zinvol' leven.

Boekbespreking: 'Elke dag mindfulness'

Rob Brandsma is van vóór de hype. Al jarenlang is hij mindfulnesstrainer en schrijft hij boeken over het onderwerp. Daar is nu weer een prachtig exemplaar bij gekomen: ‘Elke dag mindfulness’. Een boek dat rust geeft en je helpt de realiteit te aanvaarden

Is het de toon? De korte, duidelijke zinnen, het begrip dat uit de teksten spreekt voor de ‘condition humaine’, het feit dat we allemaal tekortschietende wezens zijn en onze opdracht is om dat te leren aanvaarden?

Misschien moet ik het allemaal niet gaan analyseren. Feit is dat het boek Elke dag mindfulness mij iets doet. En dat het lastig is om het te recenseren. Omdat ik er zo in verdiept raak dat ik alleen maar wil doorlezen. Omdat ik bij elk hoofdstukje, elke overdenking ook weer wil stoppen om de woorden tot me door te laten dringen.

Mindfulness is iets wat je moet ervaren, maar psycholoog Rob Brandsma vond een manier om de ervaring zo dicht mogelijk te benaderen. Elke pagina van zijn boek bevat een overdenking (vaak een citaat van iemand anders) en daarbij plaatst Brandsma in een korte columnachtige stijl zijn eigen opmerkingen. Toegankelijk, begrijpelijk en overzichtelijk. Een willekeurige pagina:

‘“Zou moeten”, is een stok waarmee we onszelf slaan (citaat van Cheri Huber). Bitter. Dat is de smaak in de mond wanneer je jezelf verwijt dat een andere keuze beter was geweest. Maar bekijk het eens op deze manier: als je vooraf zou hebben geweten dat die keuze beter was geweest, zou je het dan hebben gedaan? Het antwoord is natuurlijk ja. Niemand kiest bewust slecht voor zichzelf. Niemand doet zichzelf bewust iets onprettigs aan. Als je het geweten had, had je het wel anders gedaan.

Had je een keuze? Nee. Je wist niet beter. Achteraf gezien lijkt het alsof je een keuze had, maar het was niet zo.

Met het idee dat een andere keuze beter was geweest, geef je jezelf er dus onterecht van langs. Op het moment van kiezen, besefte je immers niet dat er een andere en betere keuze mogelijk was.

Bitterheid is niet behulpzaam. Het is een stok die je niet helpt om et de volgende keer beter te doen. Bitterheid schept geen goede atmosfeer om te leren. Het doet ons krimpen, in plaats van groeien. Als er iets onprettigs gebeurt en je stapelt daarbovenop zelfverwijt, dan staat het 2-0. Maak van jezelf geen verliezer’.

Een boek om altijd bij de hand te hebben en open te slaan als je het even niet meer weet of wanneer je gewoon even wat bemoedigende woorden nodig hebt of hulp bij het aanvaarden van dat wat er is, ook al had je het graag anders gehad.

Leer onderscheiden wat echt belangrijk is en wat niet...

Vereenvoudigen houdt uiteindelijk in dat je niet meer alles wilt en hoeft, maar je zoveel mogelijk laat leiden door en je keuzes baseert op de dingen die er écht toe doen. Maar wat doet er nu echt toe? Als je weet wat je waarden zijn, kun je gemakkelijker prioriteiten stellen.

Waar het om draait is uit te vinden wat jij nu eigenlijk echt belangrijk vindt en wat ‘in het leven’ belangrijk is. Je kunt het leven niet volledig regisseren, nieuw, onvoorzien en tegenslag zijn ook een onlosmakelijk onderdeel van het leven. Wat je wél kunt, is proberen om te leven aan de hand van een aantal leidende waarden. Wie nergens aan toegewijd is, is te vergelijken met een stuurloos schip. Hij of zij heeft geen doel en kan ook geen koers bepalen, durft geen beslissingen te nemen of propt juist zijn tijd vol om maar niets te missen.

Waarden zijn anders dan doelen. Een doel is een actie die je op je lijst zet, voltooit en vervolgens kunt afstrepen. Waarden hebben geen eindpunt, maar geven ons hele leven lang een richting aan. Voorbeeld van een doel is elk weekend twee uur intensieve aandacht aan je kind te besteden. De waarde die daarachter zit, is een goede ouder willen zijn. Zo’n waarde vergt levenslange inspanning en is nooit ‘voltooid’.

Waarden en doelen hebben dus een relatie. Om de waarde te ontdekken die achter een doel schuilgaat, stel je jezelf de vragen: ‘Waarom doe ik dit? Welke kant ga ik op door dit te doen?’ De antwoorden op de vragen wijzen je in de richting van je waarden. Om maar wat simpels te noemen: de vuilnisbak buiten zetten kan een uiting zijn van je waarde hulpvaardig te zijn, actief deel te nemen aan het gezinsleven, of een ondersteunende partner te zijn.

Als je je waarden wilt vertalen in doelen, doe dat dan in termen van wat je wilt en kunt (actieve doelen), en niet in termen van wat je niet wilt en kunt (passieve doelen). Voorbeelden van actieve doelen: je beste vriend of vriendin wekelijks bellen, de kinderen elke avond voorlezen voor het slapen gaan, etc. Stel je dus de vraag: ‘Wat kan ik (anders) doen?’. Dat geeft een richting aan je handelen.

De illusie die de samenleving ons veelal verkoopt, is dat zingeving en waarde alleen te vinden zijn in de gerichtheid op jezelf: zelfachting, zelfontplooiing, zelfverbetering. Alles draait om ‘wat ik wil’. Maar vaker ligt betekenis in het geven van een bijdrage, in iets doen dat je directe eigenbelang overstijgt.

In het dagelijks leven reageren we vaak op wat urgent is. Urgentie zorgt niet alleen voor stress en onrust, maar kan ook verslavend werken. We ervaren een tijdelijk geluksgevoel bij het oplossen van urgente dingen. Bovendien is ‘druk zijn’ in de westerse samenleving een statussymbool: als we druk bezig zijn, voelen we ons belangrijk. Onze hectische bezigheden geven ons een gevoel van eigenwaarde en populariteit. Ze vormen dan ook een goed excuus om geen rekening te houden met de werkelijk belangrijke dingen in ons leven.

Stel je doelen dus op grond van wat belangrijk is, en niet op grond van urgentie. Door je doelen op te schrijven, maak je ze tastbaar en concreet. Bijvoorbeeld: een waarde voor jou is een betrokken ouder te zijn. Concreet doel: minstens drie keer in de week ’s avonds 10 minuten extra bij het bed zitten en praten over de dag.

Onrust en stress ontstaan vaak wanneer datgene wat je doet (je doelen) niet in overeenstemming is met je waarden. Daar kun je simpel achterkomen door na te gaan wat je de afgelopen weken allemaal gedaan hebt, en in hoeverre je activiteiten overeen kwamen met je waarden en intenties. Stress ontstaat ook wanneer je teveel tijd en energie besteedt (al dan niet gedwongen) aan doelen en activiteiten die in een bepaald levensgebied misschien wel een van je waarden dienen, maar daar op een ander gebied tegen indruisen.

Stop met zaken die niet belangrijk zijn en waar niemand op zit te wachten, die je doet omdat het altijd zo is gedaan. Of omdat je denkt dat het moet, verwacht wordt, niet anders kan of mag, of omdat het zo hoort. Leer daarom om ‘nee’ te zeggen tegen minder belangrijke activiteiten en irreële verwachtingen van anderen. Behandel minder belangrijke activiteiten snel en simpel. Voldoende is hier goed genoeg. En draag minder belangrijke activiteiten over aan anderen, bijvoorbeeld aan collega’s of medewerkers, of thuis aan andere familieleden.

Bouw bewust tijd in voor belangrijke zaken die niet urgent zijn. Daar draait het uiteindelijk om, dat zijn de dingen die je leven waardevol maken en die in de hectiek van alledag vaak op de laatste plaats komen.

http://www.simplifylife.nl

Boekbesprekingen: 'Kiezen is een kunst' en 'Lucht in je leven'

Kiezen is een kunst

Ben je een piekeraar, een perfectionist of een uitsteller? In deze tijd van overvloed is kiezen een ware kunst. Je doet het immers de hele dag. Op gebied van werk, relaties, kinderen, maar ook: welke shampoo neem je en wat wil je op je boterham?
Je hakt dus de hele tijd knopen door. Vaak ongemerkt. Soms met tegenzin of spanning.

In Kiezen is een kunst krijg je inzicht in hoe je kiest en en hoe je met minder gedoe en zonder spijt tot een keuze kunt komen.

Lucht in je leven

Dit boekje gaat over meer lucht in je leven: meer ruimte voor jezelf, voor anderen en voor wat er écht toe doet. Het gaat over een levensstijl van minder moeten. De bedoeling is niet om je de boel nóg efficiënter gaat organiseren. Dat helpt soms tijdelijk, maar uiteindelijk raak je er vaak nog gestrester van.

Je krijgt meer energie door je te beperken tot wat belangrijk is en los te laten. En door niet te focussen op je tekort, maar op wat er wél is. Dat schept tijd en aandacht voor de dingen die werkelijk van waarde zijn. En dat geeft lucht.

Boek: "MindfulMama" door Iris Bouwman

Mindfulness is 'Genieten van het NU' denken veel mensen. Als dit moment een leuk moment is, dan is dat meegenomen. Geniet je van een moment met je kinderen, dan is dat natuurlijk extra fijn. Maar Genieten is geen voorwaarde voor mindfulness. Je bent juist mindful als je je gevoelens kunt toelaten als je bijvoorbeeld boos of verdrietig bent en ze niet probeert weg te krijgen. Gevoelens wegduwen kost een heleboel energie en kan je een gestrest gevoel bezorgen. Je zou kunnen zeggen dat echt aanwezig zijn in het moment voldoende is voor mindfulness. Het geeft je de mogelijkheid om blij te zijn met mooie dingen, en om verdrietig te zijn op verdrietige momenten. Genieten is dus geen noodzakelijke voorwaarde. Mindfulness betekent: Leven in het NU!

Voordelen van mindfulness:
Volledige aandacht voor je kinderen, partner en de dingen die je doet
Rust ervaren in ieder moment van de dag, dus ook in de hectiek
Meer geduld
Minder stress

Iris Bouwman: "Ik kwam erachter dat ik niet de enige mama was die wel wat rust kon gebruiken, en met het boek Mindfulmama wil ik mijn ervaringen met mindfulness met andere mama's delen. Hoe blijf je bijvoorbeeld rustig tijdens het ochtendritueel en ga je om met het vooruitzicht van 6 weken schoolvakantie? Het komt allemaal aan bod in het boek."

Recensies:
Weer een boek over mindfulness? Ja, maar dit boek is wel heel erg praktisch en prettig leesbaar. Iris Bouwman schrijft met de nodige humor en fijne relativeringen. Bijna iedere pagina heeft een 'gut-ja-zo-had-ik-het-nog-nooit-bekeken' effect.
J/M voor Ouders

Dit boek biedt praktische tips en oefeningen om nu eens écht meer rust in je leven te creëren, zonder dat je daar van alles voor hoeft te doen....! 

Mind Magazine

De 7 "Pilaren" van Mindfulness

Mindfulness betekent:

“Aandacht schenken aan wat zich voordoet in het heden, zonder erover te oordelen.”

Jon Kabat-Zinn noemt zeven kenmerken (pilaren) voor een goede basishouding die mindfulness bevorderend kunnen werken. Deze zeven pilaren staan niet los van elkaar maar overlappen en versterken elkaar wederzijds.

• Niet oordelen

De gewoonte om onszelf en onze ervaringen voortdurend te beoordelen is zo sterk ingesleten dat we ons er nog nauwelijks van bewust zijn. Toch is deze neiging tot evalueren, vergelijken, be- en veroordelen een bron van innerlijke problemen en conflicten. Tijdens de beoefening van mindfulness is het de kunst om deze commentaren en oordelen zoveel mogelijk achterwege te laten en ons er zo min mogelijk door mee te laten nemen.

• Geduld hebben

De drang naar snelle resultaten en oplossingen is een gevolg van onze conditionering en is een lastige valkuil die moeilijk te omzeilen is. De wirwar van gedachten en gevoelens die zich gewoonlijk in ons afspelen kun je niet van de ene op de andere dag omtoveren in een prettig gevoel. Geduld betekent dat je in eerste instantie de zaken kunt laten zijn zoals ze zijn en kunt zien zoals ze zijn. De wijsheid die in geduld besloten ligt is zich ervan bewust dat niets kan blijven zoals het is en dat alles voortdurend verandert, ook al zien we dat niet direct van het ene moment op het andere gebeuren. Op die manier kunnen we de tijd zijn werk laten doen en door het schenken van aandacht kunnen we de tijd misschien een handje helpen.

• Altijd weer opnieuw beginnen

We hebben vrijwel altijd reeds voorgevormde opvattingen over wie we zijn en hoe we in elkaar zitten. Mindfulness betekent de bereidheid om alles wat we reeds menen te weten aan de kant te zetten en ieder moment volledig overnieuw te beginnen. Ook wanneer we dagen of weken lang niet hebben geoefend kan de gedachte ontstaan dat we het net zo goed helemaal kunnen laten zitten omdat het nu toch geen zin meer heeft. Niets is minder waar. Juist in omstandigheden die moeilijk zijn, juist wanneer we de moed dreigen te verliezen, juist wanneer gevoelens van hopeloosheid of onverschilligheid zich van ons meester dreigen te maken loont het de moeite om een nieuw begin te maken met oefenen.

• Vertrouwen

Vaak hebben we in onze opvoeding geleerd om onze aandacht naar buiten te richten en te vertrouwen op wat anderen ons te zeggen hadden. We zijn meestal niet gewend om onze aandacht naar binnen te richten en te vertrouwen op signalen die van binnenuit komen. Sommige oefeningen kunnen soms pijnlijk, saai of zelfs irritant zijn. De motivatie om een dergelijke oefening toch te doen kunnen we alleen opbrengen indien we erop vertrouwen dat de richting van het proces dat in gang wordt gezet positief is. Het vertrouwen in het zelfhelende vermogen van ons eigen organisme kan geleidelijk groeien wanneer we met aandacht en toewijding oefenen. Zo kan er vertrouwen ontstaan in een andere manier van zijn en waarnemen.

• Niet streven (niets willen bereiken)

Meditatie is de kunst van het niets doen, of de kunst van het niet doen. Er is een automatische tendens in ons bewustzijn aanwezig om dat wat zich voordoet te vergelijken met wat we wenselijk vinden. De tendens om onszelf te willen veranderen en verbeteren is bijna altijd onmerkbaar maar tevens op hardnekkige wijze aanwezig. Wanneer je gaat zitten met het idee “ik ga nu mediteren zodat ik straks volkomen ontspannen zal zijn” kun je er zeker van zijn dat je gefrustreerd zult raken. De gedachte “ik moet  ontspannen” is een bron van spanning en onrust op zich.

• Acceptatie

Acceptatie is iets anders dan goedkeuring. We kunnen een onaangename waarheid accepteren zonder er blij mee te zijn. Het soort neutrale observeren en waarnemen waar het bij mindfulness om draait staat volledig los van goed- of afkeuring. Een goed voorbeeld is pijn, een gegeven waar we vroeg of laat allemaal last van hebben. Indien zich fysieke pijn aandient tijdens het mediteren is het de kunst om die in zoverre te accepteren dat je haar waarneemt zonder haar te willen wegdrukken, zonder er commentaar op te hebben, zonder er een oordeel aan te verbinden. Dat wil niet zeggen dat je blij bent met de pijn. (Het wil ook niet zeggen dat je niet even van houding kunt veranderen om bijv. een verkrampte spier wat de ruimte te geven.) Maar de waarneming ervan krijgt wel een andere kwaliteit. Het verzet ertegen neemt af. En dan kunnen we soms ontdekken dat een gedeelte van het probleem met pijn bestaat uit de neiging om de pijn te willen wegdrukken of vermijden. Maar soms kunnen het ook bepaalde gedachten of gevoelens zijn die we niet willen accepteren. Het gaat om de bereidheid om de dingen te zien zoals ze zijn.

• Loslaten

Onze geest wil vast blijven houden aan ervaringen die prettig zijn. Wanneer we een prettige of bijzondere ervaring hebben gehad ontstaat er al snel een neiging om die ervaring te willen herhalen. Dit is gegarandeerd een bron van frustratie, aangezien ervaringen zich niet laten herhalen. Iedere ervaring is namelijk uniek. Maar het kan ook gebeuren dat onze geest juist blijft vasthouden aan negatieve ervaringen en gevoelens: een ervaring van gekrenktheid, de behoefte aan wraak of vergelding of het idee ergens slachtoffer van te zijn. Vanzelfsprekend zijn er dan andere aspecten die toch belonend werken. Iedere nacht wanneer we gaan slapen moeten we de dag loslaten. Indien we dat niet doen kunnen we niet in slaap vallen en is dat het eerste signaal van toegenomen stress. Als we onszelf dwingen om in slaap te vallen (dus de grip op onze geest versterken) dan maakt dit het probleem alleen maar erger. Loslaten is een subtiele kunst die dagelijkse oefening vereist.