De essentie van meditatie is het leven in het nu. Gelukservaringen en diepe ontspanning worden pas ervaren als de aandacht wordt gericht op het hier en nu. Er wordt niet afgedwaald naar het verleden en de toekomst en er wordt geen oordeel geveld over huidige ervaringen. Het gevolg is minder stress, weerstand en spanningen. Er zijn verschillende soorten meditatie. Er bestaan Oosterse meditatietechnieken, waaronder visualisatie- en zen-meditatie. De moderne technieken omvatten onder meer lach- en mindfulness-meditatie.
Drie principes
Bij meditatie staan drie principes centraal. Te beginnen met het focussen op één ding (het meditatieobject), zodat de geest zich concentreert. Daarnaast moeten afdwalingen teruggebracht worden bij het meditatieobject en tot slot passeren alle gedachten een persoon zonder hem/haar te storen. Deze drie principes worden elke sessie toegepast en zijn een cyclisch proces.
En hoe voelt dat?
Ervaringsdeskundige Martina Jager vertelde over haar ervaring met meditatie: “Ik ben me volledig bewust van wat er is, zonder dat ik me hierdoor laat afleiden. Dit geeft ruimte in mijn geest en lichaam. Na het mediteren voel ik mij direct energieker en milder.” Daarnaast bleek ze van een afstand naar situaties te kunnen kijken en zich minder mee te laten slepen door instinctieve reacties. Dit maakte haar kalmer.
Steeds meer onderzoek
Sinds enkele jaren vormt meditatie een onderwerp in de wereld van hersenonderzoek. Er wordt steeds gerichter onderzocht welke effecten mediteren heeft op verschillende hersengebieden. Langzaam maar zeker komt er een duidelijker beeld van de hersengebieden die veranderingen ondergaan. Nieuwe technieken op het gebied van neuro-imaging (bijvoorbeeld scans) maken het mogelijk om te onderzoeken wat er in ons hoofd gebeurt. Wat verandert er na meditatie?
“MEDITATIE ZORGT ERVOOR DAT DE BUITENSTE LAAG (DE CORTEX) VAN DE HERSENGEBIEDEN DIKKER WORDT”
De cortex
Meditatie zorgt ervoor dat de buitenste laag (de cortex) van de hersengebieden dikker wordt. Het gaat voornamelijk om hersengebieden waarbij zelfcontrole een rol speelt. Deze gebieden liggen in het voorhoofd. Deze voorhoofdsgebieden vormen samen de prefrontale cortex en spelen een belangrijke rol bij aandacht en bij de gevoeligheid en verwerking van sensorische input. Door het dikker worden van de cortex functioneren de gebieden beter.
Meer grijs
Uit onderzoek is gebleken dat meditatiebeoefenaars in diverse gebieden meer grijze stof hebben. De functie van de grijze stof is het verwerken van informatie en grijze stof bestaat onder meer uit de cellichamen van de zenuwcellen. Meditatiebeoefenaars hebben meer grijze stof in gebieden geassocieerd met emotieregulatie, zelfreflectie, leren, geheugenprocessen en het innemen van verschillende perspectieven. Zij presteerden significant beter tijdens een geheugentaak.
Na een aantal weken met meditatiesessies, nam de hippocampus toe in volume bij zowel mannen als vrouwen. De hippocampus ligt aan de binnenzijde van de slaapkwabben en zowel in de linker- als rechterhersenhelft ligt er één. Door de kenmerkende vorm wordt de hippocampus ook wel het zeepaardje genoemd. De hippocampus speelt een belangrijke rol bij het onthouden en leren van nieuwe informatie, maar ook bij het reageren op stimuli en het reguleren van emoties. Onderzoek toonde ook aan dat beoefenaars van meditatie zich beter konden concentreren en beter nieuwe informatie konden onthouden.
Windingen en groeven
Onze hersenen liggen met diepe vouwen in ons hoofd. De buitenste laag kent groeven, die sulci (enkelvoud: sulcus) worden genoemd. De verhogingen worden gyri (enkelvoud: gyrus) genoemd. Ook hier is een verschil tussen niet-meditatiebeoefenaars en meditatiebeoefenaars. De mate van gyrificatie, de plooiing van de cortex, hangt samen met mediteren. Dit houdt in dat er meer gyrificatie is bij meditatiebeoefenaars. De exacte implicaties van deze samenhang zijn nog niet nader onderzocht.
“RECENT ONDERZOEK TOONT AAN DAT MEDITATIE ZORGT VOOR PIJNREDUCTIE”
Pijn
Recent onderzoek toont aan dat meditatie zorgt voor pijnreductie. Meditatie wordt toegepast in programma’s voor chronische pijnpatiënten. Enkele hersengebieden, waaronder de thalamus, laten minder neurale activiteit zien als er wordt gemediteerd. De thalamus wordt gezien als een verbindingsstation waarin informatie van de zintuigen en ander hersengebieden naar de juiste gebieden wordt gestuurd. De thalamus speelt tevens een belangrijke rol bij emoties en aandacht en filtert welke informatie binnen en buiten het lichaam belangrijk is. De verminderde neurale activiteit wil daarom zeggen dat er minder pijn ervaren wordt. De onderzoekers concludeerden wel dat de mate van pijnreductie sterk afhankelijk is van het aantal jaren dat iemand mediteert en het type meditatie.
Hoewel meditatie een duidelijke verandering laat zien in verschillende hersengebieden, is meer onderzoek nodig om de onderliggende mechanismen in kaart te brengen. Dit betekent dat er een aantal interessante onderzoeken verwacht kunnen worden.
www.scientias.nl/
Geen opmerkingen:
Een reactie posten