We geven minder om anderen naarmate we rijker worden. Mensen met een hogere sociale status gedragen zich asocialer en tonen minder compassie dan mensen die minder aanzien of geld hebben, blijkt uit onderzoek van de universiteit van Californië in het Amerikaanse Berkeley.
Psycholoog Paul Piff ontdekte samen met een groep wetenschappers dat hebzucht rijkere mensen verblindt. De resultaten werden in februari in 'Proceedings of the National Academy of Sciences' (PNAS) gepubliceerd. Middels zeven verschillende onderzoeken keek het team naar de vraag of sociale klasse - gemeten door rijkdom, beroepsprestige, en onderwijs- invloed heeft op ethische kwesties.
Verkeer en wisselgeld
Zo werd het gedrag van bestuurders van dure auto's op een druk kruispunt bestudeerd. Mensen in luxe auto's hielden zich minder aan de regels dan bestuurders van auto's die goedkoper waren. Zowel mannen als vrouwen in luxe wagens sneden anderen vaker af. Ook stopten bestuurders van de dikke wagens beduidend minder vaak voor voetgangers bij een zebrapad dan de rest van het verkeer.
Nu zijn bestuurders van dure wagens wel eens vaker een doorn in het oog, dus ging het onderzoeksteam van Piff een stapje verder. Wat zouden deze rijkere automobilisten doen als ze bij een winkel stopten waar ze teveel wisselgeld terug zouden krijgen? De tests wezen uit dat de rijkere onderzochte groep eerder geneigd was om het geld te houden en niets te zeggen. Mensen met minder inkomen zouden het teveel gegeven geld eerder terug geven.
Leidt egoïsme tot welvaart?
Om erachter te komen of egoïsme tot welvaart leidt (in plaats van andersom), onderzocht het team van Piff het gevoel van sociale klasse. Deelnemers aan het onderzoek moesten een puur minuten lang zichzelf vergelijken met mensen die er financieel beter of slechter voor stonden dan zij. Vervolgens mochten ze uit een pot met snoep zoveel mee naar huis nemen als ze zelf wilden.
Ook werd hen verteld dat de overgebleven snoep uitgedeeld zou worden aan kinderen in een nabij gelegen ziekenhuis. Deelnemers die tijdens de test hadden overwogen hoeveel beter zij het hadden dan anderen, pakten aanzienlijk meer snoep uit de pot en lieten minder achter voor de kinderen.
In een ander onderzoek werd deelnemers gevraagd om naar twee video's te kijken terwijl hun hartslag op een monitor werd bekeken. De ene video ging over klussen en de andere ging over kinderen met kanker. Na het bekijken van beiden video's werd de deelnemers gevraagd hoeveel medelijden ze voelden tijdens het zien van de beelden.
Ook werden er vragen gesteld over de sociale achtergrond van de deelnemers door het onderwijsniveau en het inkomen van hun familie de bespreken.
De resultaten toonden aan dat deelnemers aan de onderkant van het spectrum, met minder inkomen en opleiding, vaker een gevoel van medelijden hadden tijdens het bekijken van de video over kankerpatiënten. Bovendien vertraagde hun hartslag tijdens het zien van de video over kanker, een reactie van het lichaam die geassocieerd kan worden met meer aandacht voor de gevoelens van anderen.
Vrijheid en onafhankelijkheid
Uit alle onderzoeken van Piff en zijn team blijkt dat rijkere mensen zich minder herkennen in de emoties van anderen en de mensen waar ze mee te maken krijgen weinig aandacht schenken. Maar wat is hier de verklaring voor?
Waarom zouden rijkdom en status gevoelens van medeleven verminderen? Je zou denken dat een gebrek aan middelen eerder zou leiden tot egoïsme. Piff en zijn onderzoeksteam vermoeden dat het antwoord te vinden is in hoe overvloed ons een gevoel van vrijheid en onafhankelijkheid geeft. Hoe minder we moeten vertrouwen op anderen, des te minder houden we ons bezig hun gevoelens. En dit leidt tot een egocentrische houding.
Een andere reden is onze houding ten opzichte van hebzucht. Piff en zijn collega-onderzoekers ontdekten dat rijkere mensen eerder de neiging hebben om in te stemmen met het idee dat hebzucht te rechtvaardigen en moreel te verdedigen is. Hebzucht zou goed zijn. En dan blijft er weinig over van verantwoord ethisch gedrag of compassie.
Bron: Trouw.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten